Nhiều hứa hẹn mới trong hợp tác Việt - Mỹ

Nhận lời mời của Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ cùng lãnh đạo các nước ASEAN dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - Mỹ trong 2 ngày 12 và 13-5 tại thủ đô Washington D.C - Mỹ.

Nhân dịp này, theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam thăm, làm việc tại Mỹ và Liên Hiệp Quốc từ ngày 11 đến 17-5.

Truyền thông quốc tế nhận định đây là chuyến thăm đầu tiên đến Mỹ của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Phân tích về chuyến thăm này, chuyên gia Brian Eyler, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á của Trung tâm Stimson (Mỹ), khẳng định có nhiều lĩnh vực và lợi ích chung của hai nước có thể được đề cập khi Tổng thống Joe Biden và Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp nhau.

Đầu tiên phải nhắc tới hợp tác kinh tế. Hiện nay, Việt Nam là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ trong khu vực. Theo chuyên gia Eyler, nền kinh tế Việt Nam đang công nghiệp hóa nhanh chóng và trong vòng một hoặc hai thập kỷ nữa, Việt Nam có thể đóng vai trò tương tự Hàn Quốc trong mối quan hệ kinh tế với thế giới nói chung và với Mỹ nói riêng.

Trong kịch bản này, doanh nghiệp Việt Nam sẽ tham gia chặt chẽ vào chuỗi cung ứng Mỹ và các thương hiệu Việt Nam dần được quốc tế công nhận.

Trước mắt, hai nước có thể thắt chặt hợp tác thông qua Hiệp định khung về thương mại và đầu tư (TIFA) hiện hữu, đồng thời nắm bắt các khía cạnh trong khung hợp tác kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ sắp tới, trong đó nhấn mạnh hợp tác về chuỗi cung ứng và số hóa. Những nỗ lực nói trên - như chuyên gia Eyler nhận định - có thể đặt nền móng cho một tiến trình mà đích đến cuối cùng là một thỏa thuận thương mại tự do song phương.

Hợp tác giải quyết các vấn đề chiến tranh đang tồn tại cũng là một lĩnh vực quan trọng trong quan hệ song phương. Đây là điều được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh khi thăm Nhà Trắng vào năm 2015. Trong khi đó, Mỹ thể hiện cam kết với vấn đề này bằng cách tiếp tục dành một phần ngân sách thường niên để hỗ trợ các thế hệ chịu ảnh hưởng của chất độc da cam tại Việt Nam cũng như tìm kiếm hài cốt của các nạn nhân chiến tranh.

Cũng trong bài phân tích đăng trên tạp chí Foreign Policy (Mỹ) ngày 9-5, chuyên gia Eyler chỉ ra một lĩnh vực hợp tác mới mẻ và đầy hứa hẹn giữa hai nước Việt Nam - Mỹ, đó là giảm nhẹ và thích nghi với biến đổi khí hậu.

Tại hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc vào năm ngoái, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã công bố những cam kết đáng chú ý nhằm giảm phát thải carbon, trong đó có biện pháp không xây dựng các nhà máy than mới và chuyển sang sử dụng năng lượng sạch.

Theo ông Eyler, muốn đạt được những mục tiêu này, cần mở rộng cửa cho đầu tư nước ngoài - bao gồm đầu tư từ Mỹ - vào ngành năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, gió và khí thiên nhiên hóa lỏng.

Thêm vào đó, tác động do biến đổi khí hậu gây ra ở đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam và hai nước láng giềng Campuchia, Lào càng tạo thêm cơ hội hợp tác giữa Việt Nam - Mỹ và cả khu vực.

Tập trung vào các lợi ích chung như thương mại - đầu tư, biến đổi khí hậu... sẽ thúc đẩy hai nước theo hướng nâng cấp quan hệ. Tại cuộc gặp gỡ báo giới đầu tiên (ngày 20-4) kể từ khi đến Việt Nam, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper nhấn mạnh ưu tiên của Mỹ hiện nay là nâng cấp quan hệ với Việt Nam từ Đối tác toàn diện lên Đối tác chiến lược.