Thủ tướng sắp công du Mỹ: Quan hệ Việt Nam - Mỹ đang phát triển tích cực

Thông tin từ Bộ Ngoại giao cho biết nhận lời mời của Tổng thống Mỹ Joseph Robinette Biden Jr., Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ cùng Lãnh đạo các nước ASEAN dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - Mỹ trong 2 ngày 12, 13-5-2022 tại Thủ đô Washington D.C., Mỹ. Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam thăm, làm việc tại Mỹ và Liên Hiệp Quốc từ ngày 11 đến 17-5-2022.

Theo Bộ Ngoại giao, quan hệ Việt Nam - Mỹ thời gian qua tiếp tục đà phát triển tích cực. Lãnh đạo hai bên duy trì tiếp xúc và điện đàm ở các cấp, đặc biệt ta tổ chức thành công các hoạt động của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (9-2021) và các cuộc gặp của Thủ tướng Phạm Minh Chính với Tổng thống Joe Biden và Đặc phái viên John Kerry bên lề COP26 (10-2021).

Ta đón thành công nhiều đoàn Mỹ thăm Việt Nam, như đoàn Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris (8-2021), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin (7-2021), Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về biến đổi khí hậu John Kerry (2-2022) và Cố vấn Bộ Ngoại giao Mỹ Derek Chollet (3-2022).

Hai bên duy trì các cơ chế đối thoại dưới hình thức trực tuyến trong thời gian Covid-19, và linh hoạt duy trì các trao đổi lẫn nhau thông qua hình thức viết thư và điện đàm, đáng chú ý là các cuộc điện đàm giữa Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn với Đặc phái viên về Biến đổi khí hậu John Kerry (4-2022); Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng với Trợ lý Ngoại trưởng Jessica Lewis (1-2022), Trợ lý ngoại trưởng Daniel Kritenbrink và Đặc phái viên Kurrt Campbell (1-2022); Thứ trưởng thường trực Nguyễn Minh Vũ điện đàm với Cố vấn Derek Chollet (2-2022).

Hiện hai bên đang tích cực phối hợp thu xếp các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo hai nước thời gian tới, trong đó có chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Chính phủ dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt Mỹ - ASEAN, thăm, làm việc tại Mỹ (11 đến 17-5-2022) cũng như chuẩn bị tổ chức các cơ chế đối thoại thường niên.

Trong các trao đổi, phía Mỹ tái khẳng định cam kết ủng hộ một Việt Nam "mạnh, độc lập và thịnh vượng", tiếp tục đánh giá cao vị thế và coi trọng quan hệ với Việt Nam, đề nghị hai bên tiếp tục có các bước đi để tăng cường quan hệ, trong đó ưu tiên hợp tác kinh tế - thương mại, an ninh - quốc phòng, y tế, năng lượng.

Ngoài ra, hai bên đã cơ bản giải quyết được vấn đề đất xây dựng trụ sở Đại sứ quán tại Thủ đô mỗi nước. Hiện hai bên đang gấp rút hoàn tất thủ tục pháp lý cuối cùng liên quan đến vấn đề đất sứ quán là đàm phán Thỏa thuận về các điều kiện xây dựng trụ sở cơ quan đại diện hai bên.

Thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam

Thương mại song phương tiếp tục tăng trưởng mạnh với tổng kim ngạch năm 2021 đạt hơn 111,56 tỉ USD. Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, và Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 9 của Mỹ.

Hai nước đã tiếp tục trao đổi, thảo luận về các vấn đề cụ thể và đạt kết quả tích cực, nổi bật là việc Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) tuyên bố chính thức kết thúc điều tra 301 về tiền tệ và gỗ, theo đó không áp thuế thương mại với Việt Nam. Hai bên tích cực triển khai Kế hoạch hành động hướng tới cán cân thương mại hài hòa và bền vững; đồng thời tiếp tục duy trì đối thoại để tăng cường hợp tác và giải quyết các vấn đề tồn đọng trong quan hệ thương mại.

Trong chuyến công tác tại Mỹ của Chủ tịch nước nhân dịp dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (20 đến 24-9-2021), doanh nghiệp hai nước đã trao đổi nhiều thỏa thuận hợp tác và hợp đồng thương mại với tổng giá trị gần 30 tỉ USD. Đáng chú ý, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội và lãnh đạo các Ban, ngành liên quan của Việt Nam đều đã tiếp đoàn doanh nghiệp Mỹ trong tháng 3-2022 để lắng nghe và chỉ đạo các cơ quan liên quan kịp thời tháo gỡ các quan tâm của các doanh nghiệp Mỹ nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp khôi phục sản xuất, duy trì mức độ tin tưởng vào môi trường đầu tư - kinh doanh lâu dài tại Việt Nam.

Về đầu tư, đến tháng 3-2022, đầu tư trực tiếp của Mỹ tại Việt Nam đạt 10,3 tỉ USD, đứng thứ 11/141 trong số các nước và vùng lãnh thổ có FDI tại Việt Nam. Các doanh nghiệp lớn của Mỹ tiếp tục quan tâm, đầu tư vào thị trường Việt Nam: Intel thông báo bổ sung đầu tư gần 500 triệu USD vào nhà máy tại TP HCM; đối tác sản xuất chính của Apple (Foxconn) bổ sung đầu tư 270 triệu USD tại Bắc Giang... Phía Mỹ thể hiện sự sẵn sàng thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực Việt Nam quan tâm như phát triển cơ sở hạ tầng, chuỗi cung ứng, năng lượng, kinh tế số. Ngày 29-3-2022, tập đoàn Vinfast ký hợp đồng xây dựng nhà máy sản xuất xe điện và pin trị giá 4 tỉ USD tại bang North Carolina.

Thúc đẩy hợp tác sâu rộng về an ninh - quốc phòng

Hợp tác an ninh - quốc phòng được duy trì tích cực với nội dung hợp tác đa dạng, nổi bật là việc trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh và nâng cao năng lực hàng hải. Một số sự kiện nổi bật gồm: Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm điện đàm với Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ (DNI) Avril Haines (16-7-2021) và Giám đốc cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) William Burns (21-7-2021); Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin thăm chính thức Việt Nam.

Trong các cuộc trao đổi, hai bên đánh giá cao quan hệ song phương nói chung và hợp tác an ninh - quốc phòng nói riêng; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác trong nhiều nội dung quan trọng. Hai bên cũng ký kết: Bản ghi nhớ về hợp tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sỹ Việt Nam và Thỏa thuận bảo mật thông tin quân sự tổng quát (GSOMIA), tạo cơ sở để tiếp tục thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn thời gian tới.

Vấn đề khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là ưu tiên. Hoạt động tìm kiếm người Mỹ mất tích (MIA), tìm kiếm liệt sỹ Việt Nam, xử lý dioxin, hỗ trợ người khuyết tật tiếp tục được đẩy mạnh. Ta tích cực phối hợp với Cơ quan phát triển quốc tế Mỹ (USAID) triển khai Bản Ghi nhớ Ý định (MOI) về hợp tác nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh…

Mỹ hỗ trợ Việt Nam gần 40 triệu liều vắc-xin

Hợp tác giáo dục đạt được nhiều bước tiến tích cực thời gian gần đây với việc hai bên thúc đẩy hợp tác giáo dục - đào tạo, chuyển giao công nghệ. Cơ quan Tài chính Phát triển Quốc tế Mỹ (DFC) công bố khoản ngân sách của Chính phủ Mỹ trị giá 37 triệu USD cho Trường Đại học Fulbright Việt Nam (FUV) vay để xây trường ở Quận 9, TP HCM; tiếp tục phối hợp triển khai việc chuẩn bị cho tình nguyện viên Mỹ vào Việt Nam giảng dạy tiếng Anh (PC). Hiện nay Việt Nam có 6 cơ sở giáo dục có vốn đầu tư của Mỹ tại Hà Nội, TP HCM, Quảng Ninh, Hải Phòng, Bình Dương.

Hợp tác y tế và ứng phó Covid-19 tiếp tục là điểm sáng, đặc biệt trong việc hỗ trợ lẫn nhau về trang thiết bị y tế, vắc-xin, chia sẻ kinh nghiệm phòng chống dịch bệnh và bảo hộ công dân. Ta tích cực vận động phía Mỹ hỗ trợ Việt Nam ứng phó Covid-19. Đến nay, Mỹ đã hỗ trợ cho Việt Nam gần 40 triệu liều vắc-xin, trong đó có gần 39 triệu liều thông qua cơ chế COVAX. Phía Mỹ chuyển cho Việt Nam 111 tủ lạnh âm sâu để bảo quản vắc-xin Pfizer; đề xuất viện trợ bộ xét nghiệm nhanh CUE do Mỹ sản xuất và phối hợp chuyển giao công nghệ vắc-xin mRNA mới nhất và thuốc điều trị cho đối tác Việt Nam. Phía Mỹ cũng đã khai trương Văn phòng Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh (CDC) khu vực Đông Nam Á tại Hà Nội nhân chuyến thăm của Phó Tổng thống Kamala Harris.

Hai nước Việt Nam - Mỹ tiếp tục phối hợp trong các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm như vấn đề Mê Kông, Myanmar, Triều Tiên, phòng chống đại dịch Covid-19; đặc biệt là trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và trong các cơ chế của ASEAN.