Người Hàn Quốc sống vội nhưng lại đi bộ nhiều thứ 2 thế giới

Điều này tạo nên một nghịch lý thú vị khi đặt cạnh "Pali-Pali", vốn là triết lý sống "nhanh lên, nhanh lên" vốn đã ăn sâu vào máu thịt của người dân xứ sở kim chi. Tốc độ trở thành thước đo hiệu quả, từ nhà máy, văn phòng cho đến dịch vụ ăn uống, giao hàng.

Làm thế nào một dân tộc luôn bị ám ảnh bởi việc tiết kiệm thời gian, ghét sự chậm trễ, lại có thể dành ra nhiều thời gian để đi bộ đến vậy?

Câu trả lời nằm ở chỗ, đối với người Hàn, đi bộ không phải là một sự thư thái, mà là một công cụ hiệu suất.

Đi bộ là nhanh nhất

Sự trỗi dậy của Hàn Quốc trong bảng xếp hạng những quốc gia vận động nhiều nhất không đến từ những chuyến đi dạo thong dong trong công viên.

Thực tế, con số 9.969 bước chân mỗi ngày phần lớn được tích lũy từ hệ thống hạ tầng đô thị được thiết kế để phục vụ cho sự nhanh chóng.

Văn hóa Pali-Pali khiến người Hàn ưu tiên phương tiện công cộng vì tính chính xác tuyệt đối về giờ giấc so với việc lái xe cá nhân thường xuyên gặp cảnh tắc đường.

Ở đây, đi bộ chính là phương thức vận tải nhanh nhất để kết nối các điểm nút của cuộc sống hiện đại.

Vấn đề nằm ở cách hiểu về “đi bộ”. Trong tưởng tượng phổ biến, đi bộ gắn với nhịp sống chậm, thư thả, đối lập hoàn toàn với tinh thần Pali-Pali. Nhưng tại Seoul hay các đô thị lớn khác, đi bộ là mắt xích không thể thiếu của một hệ thống di chuyển được tối ưu cho tốc độ.

Người Hàn không đi bộ để dạo chơi, họ đi bộ để kịp chuyến tàu điện tiếp theo, để rút ngắn quãng đường giữa các điểm trung chuyển, để tránh tắc nghẽn mà xe cá nhân không thể vượt qua. Trong bối cảnh đô thị mật độ cao, đi bộ nhanh kết hợp với giao thông công cộng thường là cách di chuyển nhanh nhất, chứ không phải chậm nhất.

Chính vì vậy, Pali-Pali không triệt tiêu việc đi bộ, mà biến nó thành một hành vi mang tính chiến lược. Mỗi bước chân là một phần của phép toán tiết kiệm thời gian. Số bước tăng lên không phải vì người Hàn “sống chậm”, mà vì họ di chuyển nhiều, liên tục và có mục tiêu.

Một đặc điểm khác của văn hóa Pali-Pali là sự nén dày các hoạt động trong một ngày. Làm việc, gặp gỡ, học thêm, mua sắm, tập luyện… tất cả được xếp chồng lên nhau trong quỹ thời gian hữu hạn.

Hệ quả là con người phải di chuyển liên tục giữa nhiều không gian khác nhau. Ở những thành phố nơi ô tô không phải lúc nào cũng là lựa chọn hiệu quả, đôi chân trở thành công cụ di chuyển linh hoạt nhất.

Đi bộ trong trường hợp này không phải là lựa chọn thay thế cho phương tiện nhanh, mà là phần nối giúp chuỗi hoạt động không bị đứt gãy. Văn hóa vội vã tạo ra nhu cầu di chuyển cao, và chính nhu cầu đó đẩy số bước đi mỗi ngày lên mức rất lớn.

Nghịch lý này còn được giải thích qua tâm thế của người Hàn đối với sức khỏe. Với tinh thần "làm hết sức, chơi hết mình", họ không chỉ muốn làm việc nhanh mà còn muốn khỏe mạnh một cách thần tốc và hiệu quả nhất.

Việc đi bộ hay leo núi (hiking- môn thể thao quốc dân) được thực hiện với một sự kỷ luật sắt đá. Người Hàn không chỉ đi bộ, họ đo lường bước chân qua ứng dụng, trang bị những thiết bị đeo tay hiện đại nhất và biến việc đi bộ thành một cuộc đua với chính mình hoặc với cộng đồng.

Tinh thần Pali-Pali đẩy họ vào một guồng quay nơi việc tập luyện cũng phải có "năng suất". Thay vì ngồi thiền để giảm stress, họ chọn cách đổ mồ hôi trên những con dốc của núi Bukhansan hay chạy dọc sông Hán, biến việc vận động thành một hình thức giải tỏa áp lực tốc độ cao.

Nếu quan sát Hàn Quốc bằng lăng kính “đi bộ nghĩa là chậm” thì sự đối lập với Pali-Pali là điều dễ thấy. Nhưng với người trong cuộc, đi bộ nhanh, đi bộ nhiều lại là biểu hiện của hiệu quả. Họ không có thời gian để thong thả, nhưng cũng không thể bỏ qua những quãng đường ngắn giữa các điểm trung chuyển. Kết quả là một xã hội vừa hối hả vừa… rất nhiều bước chân.

Ở góc độ này, số liệu đi bộ cao không phủ nhận văn hóa Pali-Pali, mà phản ánh nó ở một dạng khác. Đó là tốc độ được “nén” vào cơ thể con người, thay vì hoàn toàn phụ thuộc vào động cơ hay bánh xe.

Tuy nhiên, nghịch lý này cũng phơi bày mặt trái của Pali-Pali. Việc đi bộ nhiều không đồng nghĩa với một đời sống thư thái hay khỏe mạnh về tinh thần. Trái lại, nó có thể là hệ quả của áp lực thời gian liên tục, của nhịp sống khiến con người không có lựa chọn nào khác ngoài việc luôn di chuyển.

Trong bối cảnh đó, những bước chân nhiều chưa chắc là dấu hiệu của sự cân bằng, mà có thể là dấu hiệu của một xã hội luôn ở trạng thái “đang vội”.

Chính vì vậy, những năm gần đây, Hàn Quốc bắt đầu xuất hiện các xu hướng phản tư về tốc độ, tìm kiếm nhịp sống chậm hơn, dù Pali-Pali vẫn là dòng chảy chủ đạo. Nghịch lý giữa văn hóa sống vội và việc đi bộ nhiều, rốt cuộc, không chỉ là câu chuyện về giao thông hay sức khỏe, mà là câu hỏi lớn hơn về cách một xã hội hiện đại sử dụng thời gian của mình.

Dù Pali-Pali vẫn là động lực chính, nhưng thế hệ trẻ đang bắt đầu định nghĩa lại những bước chân của mình. Các câu lạc bộ chạy bộ (running crew) bùng nổ không chỉ để chạy nhanh hơn, mà là để tìm thấy sự kết nối trong một xã hội quá đỗi bận rộn.

Nghịch lý ở chỗ, chính cái sự vội vã của cuộc sống đô thị đã "ép" người Hàn phải tìm đến việc đi bộ như một cách để giành lại quyền kiểm soát cơ thể và thời gian. Họ đi bộ rất nhiều để bù đắp cho những giờ ngồi lì trong văn phòng, dùng chính cái sự "nhanh" của đôi chân để ngăn cản sự "mệt mỏi" của tinh thần.

Người Hàn Quốc không đi bộ để chậm lại, họ đi bộ để duy trì vận tốc của một quốc gia chưa bao giờ biết dừng lại.

*Nguồn: SCMP, Korea Herald