Chính phủ Mỹ mở cửa trở lại

Tổng thống Donald Trump ký ban hành luật sau khi Hạ viện Mỹ, do Đảng Cộng hòa kiểm soát, bỏ phiếu phê chuẩn gói chi tiêu ngân sách với 222 phiếu thuận và 209 phiếu chống, nhờ sự ủng hộ của Tổng thống Donald Trump, dù vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ phe Dân chủ - vốn tức giận vì Thượng viện không đảm bảo được việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế liên bang.

Với việc ký sắc lệnh, các công chức liên bang bị nghỉ việc sẽ trở lại làm việc từ ngày 13.11 theo giờ Mỹ, dù thời gian khôi phục đầy đủ các dịch vụ chính phủ vẫn chưa rõ ràng. Theo đó, khoảng 670.000 công chức phải nghỉ việc tạm thời sẽ được trở lại làm việc và số lượng tương đương bị buộc làm không lương, trong đó có hơn 60.000 nhân viên kiểm soát không lưu và an ninh sân bay, sẽ được trả bù lương đầy đủ.

Gói ngân sách được cả Hạ viện và Thượng viện thông qua cũng sẽ bổ sung ngân sách cho Bộ Quốc phòng, Bộ Nông nghiệp, các cơ quan cựu chiến binh và Quốc hội đến hết mùa Thu năm sau, trong khi các cơ quan còn lại được duy trì kinh phí tới cuối tháng 1.2026, đồng nghĩa với việc Chính phủ Mỹ sẽ tiếp tục tăng thêm khoảng 1,8 nghìn tỉ USD mỗi năm vào mức nợ 38 nghìn tỉ USD hiện tại.

Việc kết thúc đợt đóng cửa mang lại hy vọng cho các dịch vụ quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực hàng không, khi mùa du lịch Lễ Tạ ơn chỉ còn 2 tuần nữa. Hỗ trợ thực phẩm cho hàng triệu gia đình cũng giúp các hộ gia đình sắp xếp ngân sách, tạo điều kiện cho mùa mua sắm Giáng sinh. Bên cạnh đó, việc khôi phục dòng dữ liệu kinh tế từ các cơ quan thống kê quan trọng sẽ giúp các nhà đầu tư, các nhà hoạch định chính sách và người dân hiểu rõ hơn về thị trường lao động, lạm phát và tốc độ tăng trưởng tiêu dùng.

Tuy nhiên, một số dữ liệu có thể không bao giờ được phát hành, như báo cáo việc làm và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10, theo thông báo từ Nhà Trắng. Theo các chuyên gia kinh tế, đợt đóng cửa khiến GDP Mỹ giảm hơn 0,1% mỗi tuần trong khoảng 6 tuần đóng cửa, mặc dù phần lớn mức sụt giảm này dự kiến sẽ được phục hồi trong những tháng tới.

Tuy nhiên, vấn đề trợ cấp bảo hiểm y tế vẫn chưa rõ ràng. Gói ngân sách dự kiến mở đường cho Thượng viện bỏ phiếu về các trợ cấp này vào tháng 12, nhưng Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson không đưa ra cam kết tương tự. Nghị sĩ Dân chủ Mikie Sherrill, vừa đắc cử Thống đốc bang New Jersey, đã phản đối dự luật trong bài phát biểu cuối cùng tại Hạ viện, kêu gọi đồng nghiệp bảo vệ quyền lợi người dân.

Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump bày tỏ thiện chí hợp tác với các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ về vấn đề chăm sóc sức khỏe, ngay trước khi ký sắc lệnh chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ. "Tôi luôn sẵn sàng hợp tác với bất kỳ ai, kể cả đảng đối lập", ông Trump nói.

Thế bế tắc kéo dài bắt nguồn từ việc phe Dân chủ muốn duy trì khoản giảm thuế hỗ trợ người dân mua bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe Giá phải chăng (ACA), vốn sẽ hết hiệu lực vào cuối năm nay. Họ kiên quyết không chấp thuận gói chi tiêu tạm thời nếu điều khoản này không được gia hạn. Trong khi đó, phe Cộng hòa khẳng định đây là vấn đề chính sách riêng biệt, cần được xem xét trong một khuôn khổ khác. Cuộc giằng co chỉ khép lại khi Đảng Cộng hòa giành phần thắng, nhưng chỉ sau nhiều tuần chính phủ đóng cửa, gây tổn thất lan rộng trên toàn nước Mỹ.

Qua khảo sát của Reuters/Ipsos, 50% người dân Mỹ đổ lỗi cho Đảng Cộng hòa, 47% đổ lỗi cho Đảng Dân chủ vì đợt đóng cửa Chính phủ vừa qua.