Dấu ấn về một nhiệm kỳ đầy sáng tạo

Bảo vệ quyền lợi người lao động

Nhiệm vụ đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động đạt kết quả nổi bật, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ.

Nhiệm kỳ 2018 - 2023, Công đoàn Việt Nam có nhiều thuận lợi như: Số lượng đoàn viên, người lao động tiếp tục tăng, chất lượng được nâng lên, có đóng góp trực tiếp, quan trọng vào sự phát triển của đất nước. Cùng với những thành tựu phát triển của đất nước, tiền lương, thu nhập, đời sống của đoàn viên, người lao động có bước cải thiện. Ý thức chính trị, tinh thần yêu nước, lòng tin đối với Đảng, Nhà nước của đoàn viên, người lao động tiếp tục được củng cố….

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức đặt ra: Trình độ nhận thức, ý thức chính trị, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong làm việc của một bộ phận không nhỏ đoàn viên, người lao động chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; tính bền vững của việc làm, sự ổn định của quan hệ lao động và thu nhập của người lao động chưa cao; hạ tầng xã hội, nhất là nhà ở, trường học, cơ sở y tế phục vụ người lao động và gia đình họ còn thiếu.

Mặt khác, việc tuân thủ pháp luật của một bộ phận người sử dụng lao động chưa nghiêm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động, nhất là tình trạng nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; đời sống của đoàn viên, người lao động nói chung, nhất là lao động nữ còn nhiều khó khăn, bộc lộ rõ nhất là thời điểm trong và sau đại dịch COVID-19.

Trước những thách thức đó, các cấp Công đoàn, nhất là Tổng Liên đoàn đã chủ động, tích cực đổi mới và nâng cao chất lượng tham gia xây dựng chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động và hoạt động công đoàn; phát hiện, đề xuất nhiều kiến nghị, góp ý xây dựng pháp luật để chăm lo, bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động như: Quyền lựa chọn việc làm, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, tiền lương, vấn đề nhà ở, điều kiện làm việc của người lao động… Các chính sách hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19 cũng được thực hiện.

Các cấp công đoàn đã tích cực tham gia tố tụng bảo vệ quyền lợi của đoàn viên, người lao động tại tòa án. Trong đó, Công đoàn đã tham gia tố tụng giải quyết tranh chấp lao động tại tòa án cho 12.369 người; hỗ trợ, trong đó tham gia tố tụng cho 7.705 người lao động; đại diện người lao động khởi kiện tranh chấp lao động cá nhân cho 4.664 người, giúp người lao động nhận lại hoặc được bồi thường hơn 64 tỷ đồng.

Công tác tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát tiếp tục được tăng cường, tập trung vào thực hiện các chính sách về tiền lương, bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động, an toàn vệ sinh lao động. Trong nhiệm kỳ, Công đoàn các cấp đã kiểm tra hơn 890 nghìn cuộc, giám sát hơn 166 nghìn cuộc, hơn 27 nghìn người được giải quyết về các chế độ, chính sách với tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ là hơn 113 tỷ đồng. Thông qua hoạt động tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát, nhiều hạn chế, bất cập, vi phạm trong quá trình thực hiện chính sách, pháp luật được phát hiện, chấn chỉnh, xử lý kịp thời.

Chăm lo đời sống đoàn viên

Trong nhiệm kỳ, Công đoàn các cấp đã tập trung nguồn lực, triển khai nhiều mô hình mới trong chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động. Các mô hình chăm lo cho đoàn viên, người lao động tiếp tục được phát triển, hoàn thiện, mang đậm dấu ấn của tổ chức Công đoàn như : “Tết Sum vầy”, “Tháng Công nhân” lan tỏa mạnh mẽ, thấm sâu đến cơ sở.

Riêng “Tết Sum vầy” trong 5 năm qua có hơn 30 triệu lượt đoàn viên, người lao động được chăm lo với tổng số tiền gần 28 nghìn tỷ đồng. Tháng Công nhân được triển khai cùng Tháng hành động về an toàn vệ sinh lao động đã tổ chức thăm, động viên, tặng quà hơn 3,8 triệu lượt công nhân, lao động có hoàn cảnh khó khăn, công nhân bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, mắc bệnh hiểm nghèo; tôn vinh, tổ chức tri ân công nhân có nhiều thành tích trong sản xuất kinh doanh với tổng số tiền hàng nghìn tỷ đồng.

Chương trình “Mái ấm Công đoàn” giúp gần 14 nghìn người lao động được xây dựng, sửa chữa nhà ở với tổng số tiền hỗ trợ hơn 500 tỷ đồng.

Đặc biệt, trong thời gian dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Tổng Liên đoàn kịp thời quán triệt, cụ thể hóa và ban hành các văn bản, hướng dẫn các cấp Công đoàn triển khai các biện pháp phù hợp phòng chống dịch bệnh. Tại các ngành, địa phương, đơn vị, doanh nghiệp, công đoàn là thành viên quan trọng, tích cực tham gia ban chỉ đạo, tổ phòng, chống dịch tại cơ sở, nhất là những địa bàn tập trung đông công nhân; tuyên truyền, vận động đoàn viên, người lao động chấp hành nghiêm các quy định phòng, chống dịch, phối hợp triển khai các biện pháp phòng chống dịch tại nơi làm việc, nỗ lực vượt khó.

Công đoàn chia sẻ với doanh nghiệp, tổ chức sản xuất an toàn với các mô hình “ba tại chỗ”, “một cung đường, hai điểm đến”. Công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp đã chủ động thương lượng với người sử dụng lao động về phương án tổ chức sản xuất, sử dụng lao động, tạo điều kiện để người lao động đảm bảo, duy trì việc làm, thu nhập, tổ chức cuộc sống gia đình trong thời gian dịch bệnh.

Nhiều mô hình sáng tạo trong công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ đoàn viên, người lao động ra đời, phát huy hiệu quả, được cấp ủy, chính quyền, người lao động, người sử dụng lao động đánh giá cao, thể hiện rõ vai trò của tổ chức công đoàn đồng hành cùng đoàn viên, người lao động, chia sẻ với doanh nghiệp vượt qua khó khăn

Trước tình huống cấp bách và khó khăn chưa từng có của số đông đoàn viên, người lao động, Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn đã ban hành và tổ chức triển khai 5 gói hỗ trợ với quy mô lớn dành cho đoàn viên, người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh; hỗ trợ tăng cường dinh dưỡng, trang thiết bị cho lực lượng y tế, lực lượng tuyến đầu chống dịch, công nhân, lao động tại các doanh nghiệp đang thực hiện “ba tại chỗ”, “một cung đường hai điểm đến”; tặng sổ tiết kiệm công đoàn cho con đoàn viên bị mồ côi do COVID-19... với tổng số tiền hỗ trợ gần 6 nghìn tỷ đồng, có hơn 10 triệu lượt người thụ hưởng.

Bên cạnh đó, các phong trào thi đua yêu nước do công đoàn phát động ngày càng thu hút đông đảo cán bộ, đoàn viên, người lao động tham gia, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn và phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Phong trào thi đua “Lao động giỏi, Lao động sáng tạo” tiếp tục phát huy vai trò, nòng cốt trong các phong trào thi đua của tổ chức công đoàn, được các cấp công đoàn cụ thể hóa sát với thực tiễn trong tình hình mới.

Giai đoạn 2018-2023, đã có 2.889.318 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, giải pháp mới mang lại giá trị làm lợi 163.724 tỷ đồng, Tổng Liên đoàn đã tặng thưởng 5.233 Bằng lao động sáng tạo. Các phong trào thi đua chuyên đề “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”, “Xanh - sạch - đẹp, bảo đảm an toàn vệ sinh lao động”, “Văn hóa, thể thao” tiếp tục được đổi mới về cách thức triển khai, sát với điều kiện thực tiễn tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.