Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, con người Hà Tĩnh trong thời kỳ hội nhập mới

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Viết Trường – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh về định hướng, giải pháp và khát vọng xây dựng con người Hà Tĩnh trong giai đoạn hội nhập mới.

+ Thưa ông, Hà Tĩnh luôn được biết đến là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, hiếu học, cách mạng. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay, tỉnh xác định vai trò của văn hóa như thế nào trong phát triển bền vững?

- Ông Nguyễn Viết Trường: Đúng vậy, Hà Tĩnh là vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa, yêu nước, hiếu học, đoàn kết và nhân ái. Đảng bộ tỉnh luôn xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là nguồn lực nội sinh quan trọng và là động lực cho phát triển bền vững.

Quan điểm đó được cụ thể hóa qua nhiều chủ trương lớn như Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng, phát triển văn hóa và con người Hà Tĩnh trong giai đoạn mới; Nghị quyết số 98 của HĐND tỉnh về chính sách phát triển văn hóa, thể thao và du lịch.

Đặc biệt, Hội nghị Văn hóa toàn tỉnh gần đây là diễn đàn khẳng định quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc chấn hưng văn hóa, thể hiện rõ tinh thần: văn hóa phải trở thành trung tâm của phát triển, được đặt ngang hàng với kinh tế và chính trị. Bởi lẽ, đầu tư cho văn hóa chính là đầu tư cho phát triển bền vững.

+ Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về những hạn chế, khó khăn mà Hà Tĩnh đang gặp phải trong quá trình xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, con người?

- Ông Nguyễn Viết Trường: Phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, việc cụ thể hóa các nghị quyết, chính sách về văn hóa thời gian qua vẫn còn những hạn chế nhất định. Cơ chế, nguồn lực đầu tư cho văn hóa chưa tương xứng với yêu cầu phát triển; một số giá trị văn hóa truyền thống trong gia đình, học đường, cộng đồng có biểu hiện phai nhạt.

Trong bối cảnh kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, những tác động tiêu cực của chủ nghĩa tiêu dùng, của mạng xã hội đang ảnh hưởng đến nếp sống, chuẩn mực ứng xử của một bộ phận người dân, nhất là giới trẻ. Bên cạnh đó, đội ngũ làm công tác văn hóa vẫn còn thiếu và yếu về chuyên môn, nghiệp vụ; công tác nghiên cứu, quản lý văn hóa chưa thật sự đáp ứng yêu cầu phát triển. Đây là những “nút thắt” mà chúng tôi đang nỗ lực tháo gỡ để văn hóa thực sự trở thành trụ cột của phát triển bền vững.

+ Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số, Hà Tĩnh sẽ làm gì để hài hòa giữa gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, thưa ông?

- Ông Nguyễn Viết Trường: Đây là thách thức lớn, nhưng cũng là cơ hội quý để Hà Tĩnh khẳng định bản sắc riêng. Trong kỷ nguyên số, văn hóa toàn cầu thâm nhập mạnh mẽ, nếu không có bản lĩnh văn hóa, rất dễ bị hòa tan. Chúng tôi xác định, phải chủ động tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại, đồng thời gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa bản địa. Hà Tĩnh đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, truyền thông hiện đại, kết hợp du lịch văn hóa để quảng bá di sản, di tích, danh thắng của địa phương.

Mục tiêu là giúp người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, hiểu, yêu và tự hào về văn hóa quê hương, từ đó có “kháng thể văn hóa” trước những tác động tiêu cực của thời đại số, vừa giữ bản sắc, vừa mở rộng tầm nhìn hội nhập.

+ Nguồn lực là yếu tố then chốt để các chủ trương về văn hóa đi vào thực tiễn. Hà Tĩnh sẽ có những giải pháp gì để tăng cường đầu tư và phát triển công nghiệp văn hóa trong thời gian tới?

- Ông Nguyễn Viết Trường: Tinh thần của Nghị quyết 18 là phải đưa văn hóa thực sự vào đời sống. Chúng tôi phấn đấu tổng chi cho sự nghiệp văn hóa bình quân hằng năm đạt từ 2% trở lên như nghị quyết đề ra.

Tỉnh sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng và nâng cấp hệ thống thiết chế văn hóa như trung tâm văn hóa – thể thao, nhà hát, bảo tàng, thư viện, công viên, nhà văn hóa thiếu nhi... Đồng thời trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử – văn hóa, đặc biệt là các di tích cấp quốc gia và di sản UNESCO.

Hướng tới, Hà Tĩnh sẽ phát triển công nghiệp văn hóa và du lịch văn hóa – một lĩnh vực kinh tế có tiềm năng lớn, mang lại “lợi ích kép”: vừa bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, vừa tạo động lực tăng trưởng kinh tế bền vững.

+ Ông kỳ vọng như thế nào về hình mẫu “con người Hà Tĩnh” trong thời kỳ hội nhập mới?

- Ông Nguyễn Viết Trường: Tôi tin rằng, con người Hà Tĩnh trong giai đoạn mới phải là hình mẫu của sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại – vừa giàu bản lĩnh, nhân ái, hiếu học, vừa năng động, sáng tạo và có năng lực hội nhập.

Chúng ta cần một thế hệ công dân trí tuệ, có tinh thần khởi nghiệp, trách nhiệm xã hội, tư duy phản biện và kỹ năng số. Đó là lực lượng chủ lực kiến tạo tương lai của quê hương.

Đồng thời, phải xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh từ gia đình, dòng họ, nhà trường đến công sở, doanh nghiệp. Mỗi người dân, mỗi cán bộ, đảng viên cần trở thành một “đại sứ văn hóa” trong cộng đồng – lan tỏa giá trị tốt đẹp, vun đắp niềm tự hào và khát vọng vươn lên của người Hà Tĩnh.

+ Trân trọng cảm ơn ông!