Quy định chi tiết việc phạm nhân được ra lao động, dạy nghề ngoài trại giam

Nghị định 09/2023 vừa được ban hành (có hiệu lực từ ngày 13.3) quy định chi tiết thi hành Nghị quyết số 54/2022 của Quốc hội thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam.

Theo đó, phạm nhân đủ điều kiện được ra các khu lao động, hướng nghiệp, dạy nghề ngoài trại giam phải bảo đảm các điều kiện sau: Có nơi cư trú rõ ràng; chấp hành nghiêm nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân, có ý thức cải tạo tiến bộ.

Đối với phạm nhân có mức án trên 15 năm, chung thân thì phải thuộc trường hợp phạm tội lần đầu, đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù và thời gian chấp hành án còn lại từ 7 năm trở xuống, có ít nhất 12 tháng liền kề thời điểm xét duyệt được xếp loại khá hoặc tốt.

Còn với phạm nhân có mức án từ 15 năm trở xuống, họ muốn ra ngoài lao động, dạy nghề... thì phải thuộc trường hợp phạm tội lần đầu và bảo đảm các điều kiện: Phạm nhân có mức án 7-15 năm phải chấp hành được 1/3 mức án, thời gian chấp hành án còn lại từ 7 năm trở xuống, đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù...

Phạm nhân có mức án 3-7 năm có ít nhất 6 tháng liền kề thời điểm xét duyệt được xếp loại khá hoặc tốt; phạm nhân có mức án từ 3 năm trở xuống có ít nhất 3 tháng liền kề thời điểm xét duyệt được xếp loại khá hoặc tốt.

Với những phạm nhân có tiền sử nghiện ma tuý, phải xem xét thận trọng, chặt chẽ, chỉ lựa chọn người không còn biểu hiện lệ thuộc ma tuý để đưa ra khu lao động, hướng nghiệp, dạy nghề ngoài trại giam.

Phạm nhân lao động, hướng nghiệp, học nghề ngoài trại giam được đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ và được trả công theo quy định của Luật Thi hành án hình sự và các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn thi hành.

Ít nhất một tháng trước ngày phạm nhân chấp hành xong án phạt tù hoặc trước khi thi hành quyết định đặc xá, quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, phạm nhân được đưa trở lại trại giam để phục vụ công tác chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng theo quy định.

Trường hợp phạm nhân có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm Nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân, vi phạm nội quy về đảm bảo an toàn vệ sinh lao động, phòng ngừa dịch bệnh, phòng chống cháy, nổ đến mức phải xử lý kỷ luật thì đưa về trại giam để xử lý theo quy định.

Tổ chức hợp tác với các trại giam để hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân cần đáp ứng các tiêu chí như: Không thuộc sở hữu của cá nhân/tổ chức là người nước ngoài hay có vốn đầu tư nước ngoài; địa điểm cho phạm nhân lao động, dạy nghề phải ở nơi có tình hình an ninh trật tự ổn định; khoảng cách đến nơi đóng quân gần nhất thuộc trại giam không quá 50 km...

Ngoài các nội dung trên, Nghị định 09/2023 nêu rõ không đưa ra khu lao động, hướng nghiệp, dạy nghề ngoài trại giam những phạm nhân thuộc một trong các trường hợp: Phạm một trong các tội về xâm phạm an ninh quốc gia, phá hoại hòa bình; đã bị kết án từ 2 lần trở lên; người tái phạm nguy hiểm; người tổ chức trong vụ án đồng phạm về tội đặc biệt nghiêm trọng.

Phạm nhân cũng không được ra lao động, dạy nghề ngoài trại giam nếu là người nước ngoài, mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A, dưới 18 tuổi, từ đủ 60 tuổi trở lên...