Nâng chất sản phẩm OCOP để tạo đột phá cho nông thôn mới

Chương trình OCOP tác động mạnh mẽ đến phát triển kinh tế nông thôn

Phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn là nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông thôn. Mục tiêu là khai thác hiệu quả tiềm năng nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và sinh thái của từng địa phương, góp phần nâng cao đời sống người dân, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng đa giá trị và bền vững.

Giai đoạn 2021 - 2025, chương trình được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Đến tháng 9.2025, 34/34 tỉnh, thành đã đánh giá, phân hạng 17.316 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó 72,1% sản phẩm 3 sao, 27,1% sản phẩm 4 sao và 126 sản phẩm 5 sao.

Theo ông Ngô Trường Sơn - Chánh Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, sau hơn 7 năm triển khai thực hiện, chương trình OCOP đã có những tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn.

Bên cạnh đó, OCOP đã giúp các chủ thể chủ động trong phát triển thị trường, mở rộng kênh phân phối, đặc biệt là khả năng tham gia vào các kênh phân phối hiện đại, thị trường xuất khẩu, thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng đặc biệt khó khăn và các nhóm yếu thế.

Trong giai đoạn 2021-2025, đã đào tạo hơn 70.000 lượt cán bộ, chủ thể OCOP, đối tượng chính là hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa, trang trại, tổ hợp tác và cơ sở sản xuất hộ gia đình, đã tạo việc làm mới cho khoảng gần 22.000 lao động.

Cần tạo đột phá, thêm sức sống mới cho các sản phẩm OCOP

Bên cạnh những thành tích đã đạt được, chương trình OCOP vẫn còn một số điểm yếu nhất định như năng lực chủ thể OCOP còn hạn chế, đặc biệt là về nguồn vốn, năng lực quản trị, marketing và phát triển thị trường. Chất lượng sản phẩm OCOP còn thiếu sự đồng đều, ổn định...

Theo ông Ngô Trường Sơn, trong thời gian tới, sẽ tiếp tục định hướng phát triển sản phẩm OCOP theo hướng đi vào chiều sâu, chất lượng, đặc trưng, đa giá trị, thân thiện với môi trường, gắn với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong chế biến, khai thác tiềm năng, lợi thế và giá trị văn hóa địa phương, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường. Trong đó, tập trung phát triển sản phẩm OCOP gắn với lợi thế, thế mạnh của địa phương, đặc biệt là gắn với nguyên liệu địa phương, văn hóa và tri thức bản địa. Tăng cường nâng cao chất lượng sản phẩm theo hướng thân thiện môi trường, phát triển xanh và bền vững.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh: Giai đoạn 2026 - 2030 đặt ra nhiều yêu cầu mới trong phát triển kinh tế - xã hội, nhất là thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển xanh, giảm phát thải, thích ứng biến đổi khí hậu. Vì vậy, chương trình OCOP và du lịch nông thôn cần đổi mới tư duy, chuyển từ phát triển số lượng sang chú trọng chất lượng, giá trị bền vững và sáng tạo, đồng thời hoàn thiện hành lang pháp lý để phát triển các ngành hàng có lợi thế của Việt Nam.

Tại Hội nghị “Đánh giá kết quả phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn giai đoạn 2021 - 2025, định hướng giai đoạn 2026 - 2030”, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nêu rõ các nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, gồm hoàn thiện cơ chế, chính sách; nghiên cứu xây dựng nghị định riêng về phát triển OCOP và du lịch nông thôn; cùng các cơ chế ưu đãi về đất đai, tín dụng, lao động và công nghệ.

Bộ cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu số quốc gia về OCOP và du lịch nông thôn, phục vụ truy xuất nguồn gốc, quản lý chất lượng và kết nối thương mại điện tử.

Theo ông Trần Đức Thắng, nông nghiệp Việt Nam tăng trưởng khoảng 4%/năm, song tiềm năng còn rất lớn. Nếu khai thác hiệu quả chương trình OCOP và du lịch nông thôn, có thể tạo đột phá, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân vùng nông thôn.