WHO cảnh báo, Việt Nam đối mặt nguy cơ dịch tả xâm nhập

31 quốc gia ghi nhận có ca bệnh

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ đầu năm 2025 đến ngày 29.8, toàn cầu ghi nhận hơn 409.000 ca mắc bệnh tả tại 31 quốc gia, với gần 4.800 trường hợp tử vong. WHO đánh giá dịch tả toàn cầu đang diễn biến phức tạp, “nguy cơ lây lan thêm trong và giữa các quốc gia là rất cao”.

Một số quốc gia như Nam Sudan, Sudan hay Cộng hòa Dân chủ Congo đối mặt với dịch lan rộng từ năm 2024.

Trong 12 năm qua, Việt Nam chưa ghi nhận ca mắc tả nào. Tuy nhiên, theo Bộ Y tế, nước ta vẫn đối diện nguy cơ dịch bệnh xâm nhập do hoạt động giao thương, du lịch và hội nhập quốc tế ngày càng rộng mở. Mặc dù khu vực châu Âu và Tây Thái Bình Dương hiện chưa ghi nhận đợt bùng phát, tình hình phức tạp tại châu Phi và Đông Địa Trung Hải có thể tạo áp lực lớn lên hệ thống phòng dịch trong nước.
Ngay sau khi WHO đưa ra cảnh báo, Bộ Y tế đã chủ động liên hệ, cập nhật thông tin, đồng thời xây dựng kế hoạch theo dõi, giám sát và sẵn sàng ứng phó.

Đường lây của bệnh

TS.BS Hoàng Minh Đức - Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) - cho biết, bệnh tả là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất, với đặc điểm chính là tiêu chảy cấp, mất nước và rối loạn điện giải nặng. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây thành dịch lớn với tỉ lệ tử vong cao. Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Vibrio cholerae, nhóm huyết thanh 01 và O139. Ở Việt Nam, các chủng Inaba và Ogawa từng xuất hiện trong quá khứ.

“Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa, thông qua thức ăn, nước uống nhiễm khuẩn, đặc biệt là thực phẩm có nguồn gốc thủy hải sản. Vi khuẩn có thể tồn tại lâu trong môi trường nước lợ, bám vào các loài thủy sinh như tôm, cua, sò, hến. Đáng chú ý, khoảng 75% người nhiễm không có triệu chứng, song vẫn đào thải vi khuẩn ra môi trường trong 1-2 tuần, làm tăng nguy cơ lây lan âm thầm trong cộng đồng” - TS.BS Hoàng Minh Đức cho biết thêm.

Hiện Bộ Y tế đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường giám sát dịch tại cửa khẩu, theo dõi chặt chẽ các trường hợp nhập cảnh từ vùng có dịch. Các viện vệ sinh dịch tễ, viện Pasteur và bệnh viện tuyến trung ương được yêu cầu chuẩn bị nhân lực, vật tư, thuốc men, cũng như hoàn thiện hướng dẫn điều trị, chẩn đoán bệnh tả.

Công tác truyền thông phòng dịch cũng được chú trọng. Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Trung ương phối hợp với báo chí, truyền hình để cung cấp thông tin kịp thời, giúp người dân nhận diện triệu chứng bệnh và chủ động đến cơ sở y tế khi cần.

Cục Phòng bệnh đề xuất các biện pháp mạnh mẽ hơn, gồm: Tổ chức họp với chuyên gia quốc tế để đánh giá nguy cơ; giám sát chặt chẽ tình hình tại các cửa khẩu, vùng ven biển; và tiến hành các đợt kiểm tra, giám sát địa phương. Bộ cũng yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành lập đoàn kiểm tra, đảm bảo không bị động nếu dịch xuất hiện.

Các địa phương được chỉ đạo tăng cường giám sát tại cơ sở y tế, cộng đồng, đặc biệt với người trở về từ vùng có dịch. Khi phát hiện ca nghi ngờ, cần nhanh chóng lấy mẫu xét nghiệm, xử lý kịp thời để ngăn chặn dịch lây lan.

Bộ Y tế nhấn mạnh, mỗi người dân cần chủ động bảo vệ sức khỏe như thực hiện ăn chín, uống sôi; dùng nước sạch trong sinh hoạt. Giữ gìn vệ sinh môi trường, thu gom rác, diệt ruồi nhặng. Khi có biểu hiện nôn, tiêu chảy nhiều lần dẫn đến mất nước, cần đến ngay cơ sở y tế, không tự ý điều trị tại nhà. Người dân đi công tác, du lịch tại vùng đang có dịch tả được khuyến cáo theo dõi sức khỏe trong vòng 5 ngày sau khi trở về và liên hệ y tế ngay nếu xuất hiện triệu chứng bất thường.