Tòa án tối cao Mỹ đánh giá lại mức thuế quan của ông Trump

Tòa án tối cao Mỹ đã đồng ý xem xét tính hợp pháp của các mức thuế quan toàn cầu mà ông Donald Trump áp dụng vào ngày 10.9. Đây vốn được coi là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất trong chính sách kinh tế và thương mại của ông.

Quyết định này xuất phát từ kháng cáo của Bộ Tư pháp Mỹ sau khi tòa phúc thẩm liên bang tại Washington kết luận ông Trump đã vượt quá thẩm quyền khi viện dẫn luật Quyền kinh tế khẩn cấp quốc tế (IEEPA) để áp thuế.

Theo kế hoạch, tòa án sẽ mở phiên tranh luận vào tuần đầu tháng 11, trong nhiệm kỳ mới kéo dài 9 tháng từ ngày 6.10. Trong thời gian chờ phán quyết, các mức thuế quan vẫn được duy trì.

Vụ việc bắt nguồn từ hai đơn kiện, một của năm doanh nghiệp nhỏ nhập khẩu hàng hóa, trong đó có một nhà nhập khẩu rượu tại New York và một nhà bán lẻ dụng cụ câu cá tại Pennsylvania, cùng một đơn kiện của 12 bang do đảng Dân chủ kiểm soát. Một vụ kiện khác từ công ty đồ chơi Learning Resources cũng được đưa vào xem xét.

Ông Trump coi thuế quan là công cụ đối ngoại chủ chốt để tái đàm phán các hiệp định thương mại và gây áp lực chính trị. Ông từng áp thuế lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Canada và Mexico nhằm hạn chế buôn lậu fentanyl và ma túy vào Mỹ.

Bộ Tư pháp lập luận rằng, việc phủ nhận quyền áp thuế của tổng thống có thể khiến Mỹ đối mặt trả đũa thương mại, kéo nền kinh tế đến bờ “thảm họa”. Ngược lại, luật sư Jeffrey Schwab - đại diện các doanh nghiệp nhỏ - khẳng định, hiến pháp Mỹ trao quyền thuế quan cho Quốc hội, không phải tổng thống đơn phương.

Tòa phúc thẩm liên bang nhận định, Quốc hội khó có ý định trao cho tổng thống quyền không giới hạn để áp thuế và việc chính quyền diễn giải quá rộng IEEPA vi phạm nguyên tắc “vấn đề lớn” của tòa án tối cao. Trước đó, tòa án thương mại quốc tế Mỹ cũng từng bác bỏ chính sách thuế quan này.

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, việc tăng thuế nhập khẩu có thể giúp Mỹ giảm thâm hụt tới 4 nghìn tỉ USD trong 10 năm tới. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo tranh chấp pháp lý này ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường toàn cầu và quan hệ thương mại quốc tế, bởi giá trị các mức thuế liên quan lên tới hàng nghìn tỉ USD.