Tương lai đường ống dẫn khí Nord Stream 2 chưa chấm dứt hoàn toàn

Hầu hết chuyên gia đều cho rằng dự án Nord Stream 2 có vấn đề ngay từ đầu. “Đức không cần Nord Stream 2 để bảo đảm nguồn cung khí đốt. Các tuyến hiện có và công suất LNG đã đủ, trong khi dự báo nhu cầu lại bị thổi phồng. Ngay từ đầu, dự án này tạo ra sự phụ thuộc chứ không phải an ninh, dù Đông Âu và Mỹ đã cảnh báo rõ ràng” - Giáo sư Claudia Kemfert thuộc DIW Berlin, Viện Nghiên cứu Kinh tế Đức, cho hay.

Dù khí đốt không được vận chuyển qua hệ thống Nord Stream vào thời điểm vụ phá hoại xảy ra tháng 9.2022, tác động vẫn rất lớn. "Những vụ nổ đã chặn đứng dự án một cách đột ngột, khiến việc khôi phục trở nên vô cùng tốn kém. Trước đây, chỉ cần chờ hoàn cảnh thuận lợi để mở lại - đó là lựa chọn chính trị. Giờ đây, đó còn là bài toán kinh tế" - chuyên gia Susanne Nies thuộc Helmholtz Zentrum Berlin nói.

Sau gần 2 năm điều tra vụ nổ Nord Stream, Đức phát ít nhất 6 lệnh bắt giữ ở châu Âu. Hai nghi phạm Nord Stream bị bắt nhanh chóng, nhưng việc dẫn độ sang Đức lại phức tạp hơn nhiều. Tuần trước, Tòa án Tối cao Italy bác đơn kháng cáo cuối cùng của nghi phạm Serhii Kuznietsov, 49 tuổi, người Ukraina. Ông này sẽ bị dẫn độ sang Đức.

Ngược lại, ngày 17.10, tòa án Ba Lan bác đề nghị dẫn độ một nghi phạm quan trọng khác: Volodymyr Zhuravlov.

Phán quyết này xuất hiện đúng thời điểm nhạy cảm. “Việc Ba Lan từ chối chắc chắn sẽ gây khó cho quan hệ song phương Ba Lan - Đức, nhất là trước thềm cuộc họp liên chính phủ, nơi sẽ bàn cả các vấn đề năng lượng" - chuyên gia Agnieszka Loskot-Strachota tại Trung tâm Nghiên cứu Đông Âu ở Warsaw nhận định.

Khi vụ xét xử nghi phạm Zhuravlov khép lại, sự chú ý sẽ dồn vào việc dẫn độ và có thể là phiên tòa xét xử Kuznetsov, cùng số phận của 4 nghi phạm còn lại trong vụ phá hoại Nord Stream.

Truyền thông nhận định, với tốc độ xử lý chậm của hệ thống tư pháp Đức, đặc biệt trong các vụ án phức tạp, kết luận cuối cùng của vụ việc dự kiến còn lâu mới có.

Tuy vậy, bà Loskot-Strachota cho rằng, điều đó lại có lợi cho tất cả các bên. “Bất kỳ kết luận nào cũng kéo theo hệ quả chính trị sâu rộng, với châu Âu và với Đức. Khả năng cao, kết luận đó sẽ quyết định tương lai của Nord Stream, nếu tương lai ấy còn tồn tại” - bà nói.

“Ba trong bốn nhánh của Nord Stream và Nord Stream 2 đã chấm dứt. Sau những vụ nổ và sự thay đổi chính sách căn bản về giảm phụ thuộc khí đốt Nga, Nord Stream sẽ không được sửa chữa hay hồi sinh" - Giáo sư Kemfert khẳng định.

Dù vậy, tin đồn về khả năng hồi sinh Nord Stream đã xuất hiện từ mùa xuân, sau khi có thông tin một doanh nhân Mỹ đã nộp hồ sơ lên chính phủ Mỹ xin phép mua công ty vận hành Nord Stream 2. Thương vụ đó không thành, nhưng bà Loskot-Strachota lưu ý, bối cảnh chính trị có thể thay đổi rất nhanh: Điều hôm nay tưởng như không thể, ngày mai có thể lại khả thi.

“Chừng nào chưa có quyết định dứt khoát hoặc hành động vật lý, nghĩa là phá hủy sâu hơn hoặc đóng hoàn toàn nhánh đường ống nguyên vẹn và chưa có tuyên bố chính trị hay pháp lý rõ ràng từ phía Đức rằng đường ống dẫn khí này sẽ không bao giờ được sử dụng trở lại, thì chưa có gì là cuối cùng. Chúng ta chưa ở trong tình huống có thể khẳng định điều đó sẽ không bao giờ xảy ra" - bà nói.