New Zealand bồi thường Samoa gần 4 triệu USD sau vụ chìm tàu hải quân
Chính phủ New Zealand vừa công bố khoản bồi thường cho Samoa liên quan đến sự cố chìm tàu khảo sát hải quân, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng về môi trường tại quốc đảo láng giềng.
Đúng một năm sau thảm họa tàu hải quân HMNZS Manawanui mắc cạn và chìm trên rạn san hô ngoài khơi đảo Upolu, Chính phủ New Zealand ngày 6/10 thông báo sẽ bồi thường cho Samoa 10 triệu tala (tương đương 3,6 triệu USD). Khoản tiền này tương ứng với toàn bộ yêu cầu từ phía Samoa.
Ngoại trưởng New Zealand Winston Peters nhấn mạnh rằng toàn bộ khoản tiền sẽ được trích từ ngân sách quốc phòng New Zealand, chính xác bằng số lượng mà phía Samoa đề xuất. "Chúng tôi luôn nói sẽ làm điều đúng đắn và nay đã thực hiện trọn vẹn, thiện chí", ông Peters khẳng định.
Thời điểm HMNZS Manawanui bị chìm cách đây một năm.
Chính quyền Samoa chưa có phản hồi chính thức, nhưng các cộng đồng làng ven biển – những nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp – đã nhiều lần bày tỏ hy vọng xác tàu sẽ được trục vớt sớm chóng.
Các ngư dân địa phương chia sẻ rằng nguồn cá đã giảm sút nghiêm trọng kể từ vụ việc, khiến hàng loạt gia đình rơi vào cảnh mất nguồn thu nhập khi lệnh cấm đánh bắt kéo dài qua nhiều tháng.
Trong suốt một năm qua, Lực lượng Phòng vệ New Zealand đã hợp tác chặt chẽ với cơ quan chức năng Samoa để thu hồi thiết bị, vũ khí, đạn dược cùng các chất gây ô nhiễm từ xác tàu. Theo kết quả giám sát từ Tổ chức Nghiên cứu Khoa học Samoa, vùng biển quanh khu vực giờ đây đã được làm sạch hoàn toàn, không còn dấu vết ô nhiễm dầu, dẫn đến việc dỡ bỏ lệnh cấm đánh bắt từ tháng 2/2025.
Tàu khảo sát thủy văn HMNZS Manawanui của hải quân New Zealand đã lao thẳng vào rạn san hô cách bờ biển khoảng 1,5 km vào ngày 6/10/2024. Toàn bộ 75 thành viên thủy thủ đoàn được sơ tán an toàn trước khi tàu bùng cháy và chìm. Đây là lần đầu tiên New Zealand mất một chiếc tàu chiến trên biển kể từ Thế chiến II.
Cuộc điều tra sau đó chỉ ra nguyên nhân xuất phát từ hàng loạt sai sót của thủy thủ đoàn, cùng với việc kíp vận hành thiếu kinh nghiệm.
Báo cáo nêu rõ thủy thủ đoàn đã không nhận ra tàu đang ở chế độ lái tự động và nhầm lẫn cho rằng có sự cố kỹ thuật khác, trong khi thực tế tàu đã lao thẳng vào rạn san hô.
