Diễn biến tích cực trong quan hệ Mỹ - Trung

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị dự kiến đến Mỹ trong tuần này để hội đàm với Ngoại trưởng Antony Blinken của nước chủ nhà. Chuyến đi này, diễn ra từ ngày 26 đến 28-10, sẽ là chuyến thăm Mỹ đầu tiên của ông Vương Nghị kể từ tháng 9-2022.

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 23-10 thông báo cuộc gặp trên sẽ tập trung thảo luận về một loạt vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu. Đây là một phần những nỗ lực đang diễn ra nhằm kiểm soát có trách nhiệm quan hệ Mỹ - Trung và duy trì các kênh liên lạc mở. Mỹ sẽ tiếp tục sử dụng ngoại giao để thúc đẩy các lợi ích và giá trị của mình, giải quyết các bất đồng và đạt tiến triển trong việc ứng phó thách thức chung của hai nước.

Theo tờ South China Morning Post, chuyến thăm trên được cho là nhằm mở đường cho cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), dự kiến diễn ra ở TP San Francisco, bang California vào tháng tới.

 Trước đó, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào đã thăm Mỹ hồi tháng 5 trong lúc Phó Chủ tịch Trung Quốc Hàn Chính phát biểu tại phiên thảo luận chung của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở TP New York vào tháng 9.

Ở chiều ngược lại, một loạt quan chức hàng đầu Mỹ cũng đến Trung Quốc từ đầu năm đến giờ trong nỗ lực xoa dịu căng thẳng, trong đó có Ngoại trưởng Antony Blinken, Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen và Đặc phái viên về khí hậu John Kerry. 

Đáng chú ý, theo sau cuộc gặp giữa Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen tại Bắc Kinh hồi tháng 7, hai bên nhất trí thành lập 2 nhóm công tác trong lĩnh vực kinh tế và tài chính. 

Ngày 24-10, Nhóm công tác kinh tế Mỹ - Trung có cuộc họp đầu tiên, tập trung thảo luận về các chính sách và tình hình kinh tế vĩ mô, quan hệ kinh tế song phương và việc hợp tác ứng phó các thách thức toàn cầu. Trong ngày 25-10, đến lượt Nhóm công tác tài chính Mỹ - Trung họp bàn các vấn đề liên quan.

Ông James Chin, chuyên gia tại Trường ĐH Tasmania (Úc), nhận định cuộc họp trực tuyến kéo dài 2 giờ của Nhóm công tác kinh tế có thể đã đề cập đến các bất đồng công nghệ vì Bắc Kinh muốn gây áp lực buộc Washington dỡ bỏ các biện pháp hạn chế. 

Trong khi đó, ông Jayant Menon, chuyên gia tại Viện ISEAS-Yusof Ishak (Singapore), cho rằng tranh chấp thương mại Mỹ - Trung có thể đã nằm trong chương trình nghị sự nhưng hai bên không đạt được đột phá nào vì Mỹ chưa sẵn sàng nhượng bộ. Dù vậy, theo ông Menon, Mỹ đang cố cải thiện quan hệ với Trung Quốc nên đã có nhiều tiếp xúc cấp cao giữa hai nước.

Theo trang Bloomberg, bà Yellen thời gian qua muốn tăng cường tiếp xúc giữa Bộ Tài chính Mỹ và giới lãnh đạo kinh tế ở Trung Quốc trong nỗ lực ngăn các bất đồng chính sách leo thang thành đối đầu nghiêm trọng. Mới đây, trong khuôn khổ Hội nghị thường niên năm 2023 của Quỹ Tiền tệ quốc tế và Ngân hàng Thế giới tại TP Marrakesh - Morocco, bà Yellen đã gặp ông Phan Công Thắng, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, hôm 13-10.