Châu Âu tìm cách "né" trừng phạt khi mua khí đốt Nga

Trong hướng dẫn mới về thanh toán khí đốt, Ủy ban châu Âu (EC) cho rằng các công ty nên coi nghĩa vụ của mình đã hoàn thành sau khi thanh toán bằng đồng euro hoặc USD, điều phù hợp với hợp đồng hiện có, theo một nguồn tin thân cận.

Hướng dẫn này không ngăn cản các công ty mở tài khoản tại Gazprombank - ngân hàng quốc doanh của Nga, nguồn tin cho biết thêm, Bloomberg đưa tin.

Mở tài khoản tại ngân hàng Nga

Các công ty châu Âu đã vật lộn trong nhiều tuần để tìm cách đáp ứng yêu cầu của Moscow, đồng thời duy trì nguồn cung khí đốt quan trọng mà không vi phạm các lệnh trừng phạt đối với ngân hàng trung ương Nga.

Trước đó, vào ngày 31/3, Tổng thống Vladimir Putin khẳng định nếu các khoản thanh toán không được thực hiện bằng đồng ruble, việc xuất khẩu khí đốt sẽ ngừng lại. Châu Âu phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu của Nga để sưởi ấm cho các ngôi nhà và cung ứng cho ngành điện.

Ban đầu, EU đánh giá rằng cơ chế thanh toán do ông Putin yêu cầu đã vi phạm hợp đồng và đặc biệt, vi phạm các lệnh trừng phạt của khối.

Hôm 13/3, trong một cuộc họp kín, EC nói với các thành viên rằng hướng dẫn cập nhật sẽ làm rõ rằng các công ty có thể mở tài khoản bằng đồng euro hoặc USD tại Gazprombank theo lệnh của Điện Kremlin.

Tuy nhiên, EC không cho biết việc sở hữu tài khoản bằng đồng ruble - được đề cập trong sắc lệnh của Nga - có phù hợp với các quy định của EU hay không. Trước đây, giới chức EU từng cho rằng việc mở một tài khoản như vậy sẽ vi phạm các biện pháp trừng phạt.

Nguồn tin cho biết hướng dẫn cập nhật, như đã được trình bày cho các quốc gia thành viên, không giải quyết được điểm này.

Một điểm quan trọng khác trong hướng dẫn là một khi các công ty châu Âu thực hiện thanh toán bằng đồng euro hoặc USD và tuyên bố đã hoàn thành nghĩa vụ của họ, phía Nga sẽ không cần thực hiện thêm hành động nào liên quan đến khoản thanh toán đó.

Bên cạnh đó, thời hạn thanh toán của nhiều công ty rơi vào cuối tháng này, và nếu họ không thanh toán, dòng khí đốt có thể bị cắt. Ba Lan và Bulgaria đã bị cắt giảm nguồn cung sau khi không làm theo yêu cầu của Nga.

Bất đồng

Việc Nga yêu cầu thanh toán khí đốt bằng đồng ruble đã gây chia rẽ các nước thành viên EU, từ đó nêu bật sự phụ thuộc của châu lục này đối với nhiên liệu nhập khẩu từ Nga.

Thủ tướng Italy Mario Draghi vào đầu tuần cho biết các doanh nghiệp châu Âu sẽ có thể thanh toán khí đốt bằng đồng ruble mà không vi phạm các lệnh trừng phạt.

Tại cuộc họp hôm 13/5, theo nguồn tin thân cận, đại diện của các nước EU cũng có điểm bất đồng. Trong khi Đức, Hungary, Italy và Pháp tán thành kế hoạch của EC, Ba Lan cho biết nó không có sự rõ ràng về mặt pháp lý. Những người khác bối rối vì thiếu hướng dẫn cụ thể về cách mở tài khoản bằng đồng ruble.

Tại cuộc họp, Đức cho biết đã tham khảo ý kiến ​​các công ty về đề xuất này và nhận được phản hồi tích cực, nguồn tin cho biết. Nước này cũng tìm cách tinh chỉnh các đề xuất bằng cách làm rõ rằng các lệnh trừng phạt của EU không cấm mở nhiều tài khoản tại Gazprombank.

Các quốc gia thành viên chịu trách nhiệm cuối cùng trong việc thực thi các lệnh trừng phạt của EU, nhưng EC cung cấp hướng dẫn pháp lý.

Sắc lệnh của ông Putin kêu gọi các công ty mở hai tài khoản với Gazprombank - một tài khoản bằng euro và một bằng đồng ruble. Bên cạnh đó, sắc lệnh quy định việc thanh toán khí đốt chỉ hoàn tất khi đồng euro được chuyển thành đồng ruble.

Nga đã làm rõ sắc lệnh của mình vào đầu tháng này, cho biết các khoản thanh toán bằng ngoại tệ sẽ được đổi sang đồng ruble thông qua tài khoản với trung tâm thanh toán bù trừ quốc gia của Nga. Ngoài ra, Gazprom cung cấp cho người mua đảm bảo rằng ngân hàng trung ương sẽ không tham gia vào quá trình chuyển đổi này.

Vân Đinh

ZING