Liên kết doanh nghiệp, nông dân thắng lớn nhờ lúa chất lượng cao

Những ngày này, trên cánh đồng lúa của Tổ hợp tác 30/4, xã Hồ Đắc Kiện (TP Cần Thơ) không khí thu hoạch vụ lúa Đông Xuân sớm diễn ra nhộn nhịp. Tiếng máy gặt rộn ràng khắp cánh đồng, xen lẫn niềm vui của nông dân khi lúa vừa trúng mùa, lại trúng giá.

Theo các thành viên Tổ hợp tác, vụ lúa năm nay đạt năng suất hơn 900 kg/công (1.300m2). Đặc biệt, toàn bộ sản lượng được doanh nghiệp bao tiêu với giá 9.100 đồng/kg, cao hơn từ 800 - 1.000 đồng/kg so với giá thị trường bên ngoài.

Ông Lê Minh Chí - Tổ trưởng Tổ hợp tác 30/4 - cho biết, khi mới thành lập Tổ hợp tác có khoảng 70 hộ dân tham gia sản xuất. Đến nay, số thành viên đã tăng lên 120 hộ, với tổng diện tích canh tác khoảng 125 ha. Theo ông, trước đây khi chưa liên kết sản xuất và chưa có doanh nghiệp bao tiêu, nông dân chủ yếu làm lúa theo phương thức truyền thống, phụ thuộc vào thương lái nên gặp nhiều rủi ro.

"Thương lái thường chốt giá trước nhưng khi thị trường biến động, giá lúa giảm thì xin hạ giá hoặc bỏ cọc, khiến nông dân rơi vào thế bị động. Nếu bỏ cọc, nông dân phải chờ tìm người mua khác, lúa để lâu quá chín sẽ giảm năng suất, thiệt hại rất lớn. Không có bao tiêu thì rủi ro rất cao", ông Chí chia sẻ.

Ông Chí cho biết với những bất cập đó, Tổ hợp tác đã chủ động tìm kiếm đầu ra, ký kết hợp đồng với doanh nghiệp trồng lúa ST25 đến nay đã 3 vụ.

"Hiện giá lúa ST25 ngoài thị trường khoảng 8.000 - 8.200 đồng/kg. Nhưng nhờ ký hợp đồng bao tiêu, doanh nghiệp vẫn thu mua đúng giá 9.100 đồng/kg, bà con rất phấn khởi", ông Chí nói.

Theo ông Chí, so với các giống lúa trước đây lúa ST25 có nhiều ưu điểm vượt trội. Cây lúa cứng cáp, lá đứng, ít đọng sương nên kháng bệnh đạo ôn, cháy bìa lá tốt hơn, giảm số lần phun thuốc, qua đó giảm chi phí sản xuất nhưng năng suất lại cao hơn.

Cùng chung niềm vui, ông Nguyễn Văn Tình - thành viên Tổ hợp tác 30/4 - cho biết, trước đây gia đình ông trồng các giống lúa truyền thống giá cả bấp bênh, doanh nghiệp hoặc thương lái dễ bỏ cọc khi thị trường xuống giá.

"Giờ trồng giống ST25, được doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu, giá được chốt trước nên nông dân rất yên tâm. Dù giá thị trường tăng hay giảm, doanh nghiệp vẫn thu mua đúng theo hợp đồng", ông Tình chia sẻ.

Ông Đỗ Văn Đáng nông dân ấp Đắc Thế, xã Hồ Đắc Kiện (TP Cần Thơ) - cho biết đây là lần đầu tiên địa phương sản xuất đồng loạt vụ Đông Xuân sớm vì có trạm bơm nước được Nhà nước hỗ trợ, giúp giảm chi phí bơm tưới. Nhờ đó, nông dân càng thêm phấn khởi. Theo tính toán của ông, lợi nhuận mỗi công lúa hiện nay cao hơn trước khoảng 1,8 - 2 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt khoảng 5,2 triệu đồng/công.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, tổng diện tích gieo trồng năm 2025 là 721.073 ha, sản lượng khoảng 4.7 triệu tấn. Hàng vụ, duy trì và thực hiện mô hình cánh đồng lớn với diện tích 84.819 ha, trong đó, có trên 30% diện tích được Công ty, doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác liên kết tiêu thụ trong năm.

Đến nay, đã triển khai 12 mô hình thí điểm theo tiêu chí Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030”, với quy mô 50 ha/mô hình. Kết quả cho thấy, tổng chi phí sản xuất tại các mô hình giảm trung bình khoảng 1,1 triệu đồng/ha; lợi nhuận cao hơn mô hình đối chứng từ 1,3 - 6,5 triệu đồng/ha. Bên cạnh đó, việc xây dựng và triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn từ rơm đã góp phần giúp nông dân tăng thêm thu nhập khoảng 33 triệu đồng/ha trong 3 vụ sản xuất.