Chế độ ăn kiêng bằng gạo, những lợi ích và rủi ro tiềm ẩn

Chế độ ăn kiêng bằng gạo (Rice Diet) vốn được phát triển từ những năm 1930 bởi Tiến sĩ Walter Kempner tại Đại học Duke (Mỹ), với mục đích ban đầu là điều trị tăng huyết áp và bệnh thận. Qua thời gian, phương pháp này được điều chỉnh để trở thành một hình thức giảm cân cực đoan.

Theo chuyên gia dinh dưỡng Aviv Joshua, MS, RDN, thành viên hội đồng cố vấn y khoa của Verywell Health: “Chế độ ăn gạo có thể đem lại kết quả giảm cân tức thì, nhưng về lâu dài, nó thiếu hụt các chất thiết yếu và không phải là một giải pháp bền vững cho sức khỏe".

Ba giai đoạn trong chế độ ăn gạo

Chế độ ăn gạo được chia thành ba giai đoạn: giải độc, giảm cân và duy trì. Giai đoạn đầu tiên cực kỳ hạn chế, chủ yếu chỉ gồm gạo trắng và trái cây, với lượng calo mỗi ngày chỉ từ 800 - 1000 kcal. Giai đoạn hai bổ sung thêm rau và một lượng nhỏ protein nạc như cá, giúp cân bằng hơn nhưng vẫn duy trì mức calo thấp. Giai đoạn ba là bảo trì, cho phép nhiều thực phẩm hơn, bao gồm sữa, chất béo lành mạnh và ngũ cốc nguyên hạt, nhưng vẫn hạn chế muối và calo.

Hiệu quả ban đầu và những mặt trái cần cân nhắc

Một số người áp dụng chế độ ăn này cho biết họ giảm cân nhanh chóng, cảm thấy ít đầy hơi hơn, huyết áp cải thiện và học được cách kiểm soát khẩu phần ăn tốt hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng đó chỉ là lợi ích ngắn hạn.

Chế độ ăn này cực kỳ thiếu protein và chất béo lành mạnh, hai thành phần quan trọng để duy trì cơ bắp, cân bằng hormone và hỗ trợ miễn dịch.

“Việc thiếu hụt protein dễ dẫn đến mất khối cơ nạc, giảm trao đổi chất và làm chậm quá trình đốt mỡ, khiến việc giảm cân về lâu dài trở nên khó khăn hơn", chuyên gia Aviv Joshua cảnh báo.

Ngoài ra, việc nạp quá ít calo có thể khiến cơ thể rơi vào trạng thái "chế độ đói", làm giảm tốc độ trao đổi chất. Khi quay lại chế độ ăn bình thường, cơ thể dễ tăng cân trở lại, hiện tượng còn gọi là hiệu ứng yoyo.

Rủi ro với người bệnh thận và tăng huyết áp

Chế độ ăn gạo ban đầu tỏ ra có lợi với bệnh nhân thận mãn tính vì giảm natri và protein, giúp giảm gánh nặng lọc máu. Tuy nhiên, không phải ai cũng thích hợp với chế độ này. Ví dụ, gạo trắng ít kali và phốt pho, điều này có lợi cho người bệnh thận, nhưng lại làm giảm lượng vi chất thiết yếu ở người khỏe mạnh.

Theo các chuyên gia, nếu đang tìm kiếm giải pháp giảm cân, bạn nên ưu tiên một chế độ ăn cân bằng, có đủ protein, chất béo tốt, rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt, thay vì áp dụng chế độ ăn cực đoan như gạo.

“Một chế độ ăn hạn chế có thể mang lại kết quả ngắn hạn, nhưng về lâu dài sẽ phản tác dụng nếu thiếu hụt dinh dưỡng", Aviv Joshua nhấn mạnh.

Trước khi thử bất kỳ chế độ ăn kiêng nào, đặc biệt là với người có bệnh lý nền như tiểu đường, tim mạch hoặc thận, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.