Người nông dân từng bước thay đổi tập quán để chuyển đổi sang nông nghiệp sinh thái

Tại Việt Nam, dự án ASSET, được triển khai trong giai đoạn 2020-2025, do Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam chủ trì, phối hợp với Viện Chăn nuôi, Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường triển khai tại tỉnh Sơn La và Điện Biên.

Sau 4 năm triển khai, Dự án tại tỉnh Điện Biên đã mang lại kết quả tích cực, tạo sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng, giúp người dân từng bước thay đổi tập quán sản xuất từ chăn thả bán tự nhiên sang chăn nuôi có quản lý, kiểm soát, chủ động trồng cỏ, ủ chua thức ăn, xử lý chất thải chăn nuôi và hạn chế thả rông trâu bò, góp phần bảo vệ cảnh quan, môi trường sinh thái. Các hộ dân tham gia dự án đã được tiếp cận và áp dụng hiệu quả quy trình canh tác bền vững như ủ phân, ủ thức ăn, trồng xen cây che phủ cùng mắc ca, cà phê, ngô và cây ăn quả. Cách làm này không chỉ giúp cải thiện độ phì đất, hạn chế xói mòn mà còn tạo thêm nguồn thu nhập ổn định cho nông dân.

Dự án đã hình thành chuỗi liên kết trồng trọt – chăn nuôi – xử lý phụ phẩm nông nghiệp theo hướng sinh thái, tuần hoàn. Các mô hình mang lại lợi ích kép – vừa nâng cao sinh kế, giảm phát thải, bảo vệ môi trường, vừa tăng cường năng lực ứng phó với thiên tai, dịch bệnh; qua đó, góp phần cải thiện sinh kế, tăng thu nhập, giảm phát thải, nâng cao năng lực cho cán bộ và nông dân; thúc đẩy sản xuất tuần hoàn – xanh – an toàn.

Tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Lò Văn Cương ghi nhận và đánh giá cao kết quả mà dự án mang lại, giúp người dân thay đổi tập quán sản xuất, khẳng định hiệu quả, tính bền vững, khả năng nhân rộng trong điều kiện sinh thái vùng Tây Bắc.

Thời gian tới, Điện Biên mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác, hỗ trợ của các đối tác Pháp và quốc tế trong các lĩnh vực phát triển nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ và công nghệ cao, ưu tiên những mô hình có tính thực tiễn cao, phù hợp địa hình đất dốc.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Chủ tịch Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam khẳng định, sau 5 năm triển khai, Dự án ASSET đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, góp phần quan trọng cho tiến trình chuyển đổi nông nghiệp sinh thái tại Việt Nam. Dự án đã triển khai nhiều mô hình hiệu quả như canh tác xen cà phê – mắc ca, hệ thống nông lâm kết hợp, liên kết trồng trọt – chăn nuôi, sử dụng thức ăn xanh, ủ chua, sản xuất phân hữu cơ; đồng thời cải thiện quản lý an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống.

Các mô hình thí điểm cho thấy tiềm năng to lớn của kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ và giảm phát thải, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu, đồng thời bảo vệ đa dạng sinh học và sức khỏe hệ sinh thái. Dự án đã củng cố và mở rộng mạng lưới ALiSEA (Liên minh học tập Nông nghiệp sinh thái ở Đông Nam Á), kết nối viện nghiên cứu, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và nông dân, tạo không gian trao đổi tri thức và thực hành nông nghiệp bền vững giữa Việt Nam và khu vực./.

Phan Quân