Chủ động đào tạo giáo viên, đáp ứng yêu cầu thực tiễn thời kỳ mới

* Đồng bộ giải pháp cho tình trạng thiếu giáo viên

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo Tây Ninh, năm học 2025–2026, toàn tỉnh có 1.024 cơ sở giáo dục từ mầm non đến trung học phổ thông (gồm 965 trường công lập và 60 trường ngoài công lập) với hơn 573.000 học sinh; trong đó, bậc tiểu học có trên 224.000 học sinh, trung học cơ sở 170.000 học sinh và trung học phổ thông gần 78.000 học sinh.

Mặc dù quy mô học sinh tăng nhanh, song toàn tỉnh hiện còn thiếu 2.481 giáo viên (mầm non 528, tiểu học 735, trung học cơ sở 917, trung học phổ thông 301) cùng với 349 nhân viên trường học. Nguyên nhân chủ yếu là nguồn tuyển mới còn hạn chế, chưa kịp bù đắp cho số lượng nghỉ hưu, nghỉ việc hoặc chuyển công tác do điều kiện làm việc và thu nhập còn khó khăn.

Trước mắt, các trường được phép hợp đồng giáo viên ngoài biên chế để bảo đảm kế hoạch dạy và học, nhất là đối với những môn học đặc thù. Tuy nhiên, tình trạng thiếu giáo viên, đặc biệt là giáo viên bộ môn, vẫn gây khó khăn trong việc bố trí, sắp xếp thời khóa biểu dạy học 2 buổi/ngày ở nhiều cơ sở.

Cũng theo Sở Giáo dục và Đào tạo Tây Ninh, song song với việc hợp đồng ngắn hạn, tỉnh đang đẩy mạnh đồng bộ các công tác như bồi dưỡng thường xuyên, nâng chuẩn trình độ giáo viên và năng lực quản lý cho cán bộ nhà trường, đáp ứng chuẩn hiệu trưởng, chuẩn nghề nghiệp giáo viên. Ngành cũng tập trung trang bị kỹ năng giảng dạy theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, đặc biệt là các phương pháp dạy học tích cực, đổi mới kiểm tra đánh giá và ứng dụng công nghệ thông tin.

Đáng chú ý, việc Tây Ninh triển khai kế hoạch đào tạo giáo viên theo nhu cầu xã hội, thực hiện theo Nghị định số 116/2020/NĐ-CP ngày 25/9/2020 và Nghị định số 60/2025/NĐ-CP ngày 3/3/2025 của Chính phủ, được xem là một trong những giải pháp căn cơ nhằm khắc phục tình trạng thiếu giáo viên hiện nay.

* Đặt hàng đào tạo tại các cơ sở sư phạm uy tín

Theo kế hoạch của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Tây Ninh, tổng nhu cầu đào tạo giáo viên năm 2025 của toàn tỉnh là 1.246 người; trong đó, giáo viên giáo dục mầm non có 328 người (gồm 110 người trình độ cao đẳng, 218 người trình độ đại học); giáo viên giáo dục tiểu học 478 người; giáo viên trung học cơ sở và trung học phổ thông 439 người (bao gồm các môn chuyên như Âm nhạc, Mỹ thuật, Tin học, Thể dục, Ngoại ngữ). Ngoài ra, tỉnh có 1 chỉ tiêu đào tạo giáo viên giáo dục đặc biệt.

Thời gian đào tạo đối với trình độ cao đẳng là 3 năm, trình độ đại học 4 năm. Đối tượng đào tạo gồm sinh viên học trình độ đại học, cao đẳng các ngành đào tạo giáo viên theo hình thức chính quy, cư trú tại tỉnh Tây Ninh (bao gồm cả khu vực tỉnh Long An và Tây Ninh trước đây). Chính sách này không áp dụng đối với giáo viên được cử đi học nâng chuẩn theo Nghị định số 71/2020/NĐ-CP ngày 30/6/2020 của Chính phủ.

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Tây Ninh Nguyễn Quang Thái, việc đào tạo được thực hiện theo phương thức đặt hàng tại các cơ sở đào tạo có uy tín như: Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Cần Thơ, Đại học Sài Gòn, Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Đồng Tháp, Cao đẳng Sư phạm Trung ương Thành phố Hồ Chí Minh, cùng một số cơ sở đào tạo sư phạm khác trong và ngoài tỉnh. Sinh viên sư phạm được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí tương đương mức thu của cơ sở đào tạo và hỗ trợ chi phí sinh hoạt 3,63 triệu đồng/tháng trong thời gian học tập (tối đa 10 tháng/năm học). Trường hợp sinh viên học theo tín chỉ, cơ sở đào tạo được phép quy đổi mức hỗ trợ phù hợp, nhưng tổng kinh phí không vượt quá mức hỗ trợ theo năm học.

Đối với sinh viên sư phạm đào tạo theo phương thức đặt hàng, hằng năm, cơ quan giao nhiệm vụ lập dự toán kinh phí đào tạo, báo cáo cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để chi trả hỗ trợ học phí và chi phí sinh hoạt qua cơ sở đào tạo giáo viên.

Tổng kinh phí thực hiện kế hoạch đào tạo giáo viên theo nhu cầu xã hội năm 2025 của tỉnh ước tính khoảng 262,76 tỷ đồng cho toàn khóa học, chi trả từ ngân sách nhà nước, được phân kỳ theo từng năm: năm 2025 là 19,42 tỷ đồng, năm 2026 là 67,32 tỷ đồng, năm 2027 là 67,32 tỷ đồng, năm 2028 là 65,60 tỷ đồng, năm 2029 là 43,10 tỷ đồng.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Đoàn Trung Kiên, UBND tỉnh đã giao Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương, tổng hợp nhu cầu, đặt hàng với các cơ sở đào tạo, tổ chức tuyển sinh, rà soát vị trí việc làm, chuyên ngành đào tạo và chỉ tiêu tuyển dụng phù hợp thực tế.

Với việc triển khai kế hoạch đào tạo giáo viên theo nhu cầu xã hội, Tây Ninh thể hiện sự chủ động trong phát triển nguồn nhân lực sư phạm, bảo đảm cung ứng đủ đội ngũ giáo viên cho các cấp học, phù hợp yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục trong giai đoạn mới. Đây không chỉ là giải pháp trọng điểm, mang tính chiến lược nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, mà còn là bước đi bền vững và có chiều sâu trong việc giải quyết bài toán thiếu giáo viên, tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định, đồng bộ của hệ thống giáo dục tỉnh./.

Giang Phương