Không hứa hẹn những kế hoạch vĩ mô, điều Nuôi em mang đến rất đơn giản và thiết thực: Chỉ một bữa cơm trưa để em nhỏ có thể hào hứng đến trường. Và Hoàng Hoa Trung cùng dự án của mình đã làm được điều đấy.
Khác với một tưởng tượng về một người làm thiện nguyện thì chắc là sẽ ít nói, thâm trầm và từ tốn như một nhà hiền triết, Hoàng Hoa Trung nói nhiều và nói nhanh như một… cái máy. Dáng điệu thì hấp tấp và luôn như thể đang trong một việc gì đó rất bận. Trung thích nói và có thể nói say sưa hàng tiếng đồng hồ về những dự án mình đang làm, những điểm trường mình đã xây với một sự nhiệt huyết đáng nể. 33 tuổi, Hoàng Hoa Trung đang là chủ nhiệm của dự án Nuôi em - dự án thiện nguyện đang được cộng đồng cực kỳ tin tưởng và yêu mến nhờ ý tưởng mỗi người có thể nhận nuôi cơm trưa cho một em bé vùng cao.
Tính đến thời điểm hiện tại, dự án Nuôi em đã trải qua một hành trình kéo dài 10 năm. Nhưng chỉ cho đến 2 năm trở lại đây, Nuôi em mới nhận được sự quan tâm từ xã hội khi hiệu ứng truyền miệng từ các anh chị nuôi lan rộng.
Ít ai biết, đằng sau hành trình đầy sự hy vọng ấy lại là một câu chuyện tái sinh của một con người đã từng tan vỡ và rồi tìm thấy sứ mệnh của mình.
"Năm lớp 11, tôi từng có ý định kết thúc cuộc đời mình". Hoàng Hoa Trung chia sẻ.
Đó chính là lúc Trung bắt đầu tham gia những tổ chức thiện nguyện, rong ruổi khắp các vùng núi cao để xây trường cho học sinh dân tộc thiểu số. Và đây cũng là thời điểm, Hoàng Hoa Trung bắt đầu lờ mờ có những ý tưởng đầu tiên về một dự án nuôi cơm cho các em nhỏ. Mà sau này, dự án ấy sẽ được gọi với một cái tên thân thương: Nuôi em.
Với địa hình giáp biên giới Lào và Trung Quốc, huyện Mường Nhé không những xa xôi mà còn là một trong những điểm nóng về ma túy. Đằng sau vẻ đẹp hoang sơ của những khoảng rừng nguyên sinh và dải hoa dã quỳ nở lấp lánh dưới nắng - lại là những túp lều cơ cực liêu xiêu và tương lai mù mịt của những đứa trẻ có bố mẹ đều đã đi tù vì án với hàng trắng. 10 năm trước, dù nhà nước đã có chế độ nuôi cơm cho 2 triệu học sinh miền núi, thế nhưng ở một nơi có địa hình hiểm trở như Mường Nhé, sự hỗ trợ ấy vẫn chưa thể chạm đến.
Trong 4-5 năm đầu, dự án Nuôi em đã đạt được con số 100 triệu tiền nuôi cơm cho các em nhỏ, với khoảng 88 em được nuôi. Đó là một con số không ít với một dự án non trẻ đến từ một thanh niên ngoài 20 như Hoàng Hoa Trung khi ấy. Nhưng sự giới hạn về tuổi đời, kinh nghiệm và cả các mối quan hệ khiến dự án này mới chỉ hay chứ chưa thật sự được phát huy tối đa hiệu quả của nó. Thậm chí, đã từng có giai đoạn các em nhỏ được ăn rồi thì chính tổ chức lại nợ tiền nhà cung ứng, và Trung cùng các đồng đội lại dành cả một mùa hè để gây quỹ bù lại.
Sự thành công của Nuôi em là lời hồi đáp cho không chỉ sự hợp lý từ mô hình của Hoàng Hoa Trung, mà còn nói thay mong mỏi của cộng đồng vào một lối làm thiện nguyện bền vững và có tính kết nối sâu sắc. Sự đổ vỡ về niềm tin cho các tổ chức từ thiện cộng với những câu hỏi mang tính chất vấn tự thân về con cá và cần câu - đã được Nuôi em giải đáp một cách rất dung dị. Mỗi người, với 150.000 mỗi tháng - chỉ nhỉnh hơn cốc cafe một chút - là đã có thể nuôi cơm một em nhỏ ở vùng cao với đầy đủ thông tin về họ tên lẫn hình ảnh. Số tiền bỏ ra không hề lớn, nhưng mối dây kết nối được thiết lập lại mang cho người nuôi một cảm giác trách nhiệm và đầy yêu thương với em nhỏ mình nhận nuôi. Không hứa hẹn những kế hoạch vĩ mô, điều Nuôi em mang đến rất đơn giản và thiết thực: Chỉ một bữa cơm trưa để em nhỏ có thể hào hứng đến trường. Và Hoàng Hoa Trung cùng dự án của mình đã làm được điều đấy.
Có một câu chuyện mà Trung cứ nhắc mãi, đấy là trường hợp một em nhỏ đủ điểm để vào trường công an nhưng lại không thể vì bị thiếu 1cm chiều cao. "Tôi hoàn toàn có thể tìm những dự án giúp các em tăng trưởng hơn nữa về mặt thể chất. Đó là sự kết nối với các hãng sữa và là điều hoàn toàn có thể làm được". Thậm chí, Trung đã nghĩ đến việc lắp những thanh xà ngang để các em có thể vận động thêm khi đến trường.
Trong suốt chuyến đi ngắn ngủi đến Điện Biên, chúng tôi cứ miệt mài đi thăm các điểm trường từ lớn đến nhỏ ở nơi này. Tất cả đều đã được xây mới khang trang, đã có tủ sách, đã có phòng tin học, vậy cuối cùng thành quả sau cùng của những việc này là gì? Có bao nhiêu phần trăm học sinh sau khi tốt nghiệp THCS sẽ tiếp tục học lên THPT thay vì lập gia đình và sinh con khi tuổi mới qua 18? Liệu việc xây thêm những ngôi trường, có thêm những tủ sách và máy tính có phải là giải pháp để cuối cùng thì cái vòng lặp luẩn quẩn của sự nghèo khó cũng sẽ chấm dứt?
"Thật ra, tôi chẳng quan tâm đến việc nói nhiều hay ít đâu". Trung thẳng thắn. "Tôi chỉ quan tâm rằng nếu học sinh cần thì chúng tôi sẽ làm, và không loại trừ một hướng làm nào. Tôi sẽ làm tất cả vì học sinh".
Chuyến đi Điện Biên để lại trong tôi đầy những suy tư. Tôi nhìn những ngôi trường mới sẽ mọc lên khang trang, những bữa cơm đủ đầy hơn cho đám trẻ và những tủ sách, những phòng tin học cũng sẽ được cải tạo mới. Nhưng rồi có một cảm giác mông lung về con đường mà những đứa trẻ sẽ lựa chọn, về cái nghèo vẫn đeo bám trên từng dặm đường của mảnh đất xa xôi này. Có lẽ, những suy tư đấy không phải điều có thể trả lời được, bởi nó còn phụ thuộc vào những yếu tố mang tính vĩ mô hơn - như Hoàng Hoa Trung đã chia sẻ - đó là câu chuyện của tập quán và những nỗ lực tự thân. Và trong lúc chờ đợi sự chuyển động mang tính xã hội của một cộng đồng, thật tốt khi vẫn còn những tổ chức như Nuôi em, vẫn tin vào việc có thể tạo ra sự thay đổi từ những bước đi rất nhỏ, mang cơ hội sống một cuộc đời tốt hơn cho trẻ em vùng cao khi các em được tiếp xúc với giáo dục đủ lâu, và gieo một giấc mơ lớn cho cả một tập thể - dẫu tất cả chỉ bắt đầu bằng một thứ nhỏ bé như bữa cơm trưa.