Quy hoạch chậm do luật còn bất cập

Ngày 9-3, Đoàn giám sát của Quốc hội (đoàn giám sát) làm việc trực tuyến với TP HCM, Đồng Nai và Bình Dương về "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành".

Chồng chéo quy định

Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội (QH) Nguyễn Đức Hải, Trưởng đoàn giám sát, cho biết việc lập tờ trình đề nghị Thủ tướng phê duyệt quy hoạch TP HCM và 2 tỉnh Đồng Nai, Bình Dương thời kỳ 2021-2030 đều rất chậm.

TP HCM chưa được phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, Bình Dương chưa chọn được tư vấn lập quy hoạch, Đồng Nai đang triển khai lập quy hoạch. TP HCM còn nhiều nội dung chưa hoàn thành trong quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, đang rà soát để lập đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP Thủ Đức, quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000…

"TP HCM chưa báo cáo cụ thể việc phối hợp thẩm định quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng thời kỳ 2021-2030; Đồng Nai và Bình Dương báo cáo chung chung, chưa đưa ra kết quả đạt được, bất cập, nguyên nhân. Nhiều quy hoạch khác của 3 địa phương còn chậm, cần làm rõ nguyên nhân" - ông Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh và đề nghị TP HCM báo cáo cụ thể các vướng mắc và đề xuất giải pháp để đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch.

Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cho biết TP HCM chậm hoàn thành các quy hoạch do nhiều vướng mắc, chồng chéo của quy định pháp luật. Các đồ án quy hoạch phát triển nông thôn trên địa bàn phần lớn phê duyệt trước khi có Luật Quy hoạch và trải qua nhiều giai đoạn pháp lý khác nhau. Việc quản lý tại một số khu vực còn chồng chéo. Đồ án quy hoạch nông thôn mới không đồng nhất với đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch sử dụng đất.

Ngoài ra, công tác lập quy hoạch của TP HCM theo Luật Quy hoạch hiện chậm so với các địa phương khác, chủ yếu do trình tự thủ tục hồ sơ, định mức kinh phí, yêu cầu nội dung cho công tác lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch. Công tác đấu thầu lựa chọn nhà thầu tư vấn theo quy định của Luật Đấu thầu hiện nay phải trải qua nhiều công đoạn, thủ tục. Việc tích hợp các quy hoạch ngành, lĩnh vực đòi hỏi nhiều thời gian và nguồn lực. Hơn nữa, công tác quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch một số ngành vẫn còn nội dung chưa đồng bộ do được lập ở những thời điểm khác nhau...

Từ đó, UBND TP kiến nghị cần sớm hoàn thiện chính sách pháp luật công tác quy hoạch. Cơ quan trung ương cần có hướng dẫn bảo đảm phù hợp giữa các loại quy hoạch, đồng thời hướng dẫn xây dựng nội dung tích hợp trong quy hoạch tỉnh để các địa phương thực hiện đúng hướng, hạn chế chỉnh sửa nhiều lần trong quá trình lấy ý kiến thẩm định. TP HCM cũng đề nghị quy định tích hợp quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và quy hoạch sử dụng đất để đồng bộ thống nhất, làm cơ sở lập kế hoạch sử dụng đất hằng năm, tạo thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất.

"Kiến nghị các cơ quan trung ương rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đô thị, các quy chuẩn quy hoạch mới, có quy định đặc thù cho TP HCM trong công tác quy hoạch" - ông Phan Văn Mãi nói. Ông cho hay TP HCM sẽ lên kế hoạch thực hiện quy hoạch có kiểm tra, giao ban định kỳ để hoàn thành các đồ án quy hoạch nhanh nhất nhưng vẫn bảo đảm chất lượng. Quy hoạch chung TP và TP Thủ Đức cố gắng cơ bản hoàn thành vào cuối năm nay và trình phê duyệt vào đầu năm sau.

Phải giải quyết từ gốc

Tham dự và chỉ đạo giám sát, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ cho rằng QH quan tâm công tác lập và thực hiện quy hoạch nên chọn Luật Quy hoạch làm chuyên đề giám sát tối cao đầu tiên trong nhiệm kỳ này. Công tác quy hoạch đã làm từ lâu nhưng quy hoạch tích hợp như Luật Quy hoạch thì các địa phương và bộ, ngành đánh giá là hoàn toàn mới. Vì vậy, đoàn giám sát cần có câu trả lời căn cơ, kỹ lưỡng và thận trọng về vấn đề này.

Góp ý tại buổi giám sát, ông Lê Tiến Châu, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, cho rằng nguyên nhân lớn nhất để các quy hoạch không kịp tiến độ và không đạt chất lượng yêu cầu là do thể chế. Các địa phương sử dụng nguồn lực ngoài ngân sách thực hiện quy hoạch cần hết sức chú ý quyền lợi của người dân và cộng đồng, vì doanh nghiệp bỏ tiền ra thì không thể không tính đến lợi ích sau này.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Đức Hải cho rằng một trong những nguyên nhân chậm lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch là do còn bất cập trong chính sách, pháp luật, có nội dung chưa thống nhất giữa Luật Quy hoạch và một số luật khác cũng như những quy định liên quan.