Nỗ lực ngoại giao mới của Mỹ ở Trung Đông

Mỹ đang tăng cường nỗ lực ngoại giao để nới lỏng vòng vây phong tỏa Dải Gaza, cũng như thúc đẩy thỏa thuận "tạm dừng" xung đột giữa Israel và lực lượng vũ trang Hamas vì mục đích nhân đạo. 

Theo Reuters, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 3-11 dự kiến trở lại Trung Đông với sứ mệnh kêu gọi có thêm nhiều người nước ngoài hơn được sơ tán khỏi Dải Gaza và tăng cường cứu trợ cho người dân tại đó. Đây là chuyến thăm thứ hai của ông Blinken đến khu vực này trong vòng chưa đầy một tháng.

Tại Israel ngày 3-11, theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller, ông Blinken sẽ nhắc lại sự ủng hộ của Mỹ đối với quyền tự vệ của Israel theo luật nhân đạo quốc tế. Ngoài ra, Ngoại trưởng Mỹ sẽ thảo luận về việc cần phải thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu thương vong cho dân thường, cũng như để cung cấp viện trợ nhân đạo.

Trong chặng dừng chân tại Jordan sau đó, ông Blinken sẽ nhắc lại cam kết của Mỹ về việc bảo đảm người Palestine không bị buộc phải rời khỏi Dải Gaza. Theo ông Miller, Ngoại trưởng Mỹ sẽ theo đuổi các cuộc đàm phán do Ai Cập và Qatar dẫn đầu về việc thả hơn 200 con tin đang bị Hamas cầm giữ. 

Theo Reuters, một số nguồn tin ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ông Blinken cũng sẽ thăm Ankara trong chuyến đi nhưng thông tin này chưa được Mỹ xác nhận. Chuyến đi lần trước của ông Blinken bắt đầu hôm 11-10, ban đầu dự kiến chỉ gồm 2 điểm đến là Israel và Jordan nhưng cuối cùng có thêm 5 nước Ả Rập bổ sung vào lịch trình.

Trước khi ông Blinken trở lại Trung Đông, Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 1-11 cũng kêu gọi tạm dừng xung đột Israel - Hamas vì mục đích nhân đạo. Giới chức Nhà Trắng cho biết động thái này sẽ cho phép có thêm nhiều hàng cứu trợ vào Dải Gaza, cũng như tạo ra khả năng có thêm nhiều con tin được Hamas phóng thích.

Trong lúc này, hàng trăm người có hộ chiếu nước ngoài và người Palestine bị thương được phép rời Dải Gaza sang Ai Cập lần đầu tiên kể từ khi xung đột nổ ra hôm 7-10. Cụ thể, theo AP, có ít nhất 435 người mang hộ chiếu nước ngoài và 76 bệnh nhân Palestine được rời đi trong 2 ngày 1 và 2-11.

Diễn biến đáng chú ý nói trên đến từ thỏa thuận đạt được giữa Ai Cập, Israel và Hamas, với sự giúp đỡ của Qatar và Mỹ. Hiện chưa rõ nội dung chi tiết của thỏa thuận. Tuy nhiên, các nhà ngoại giao hứa hẹn sẽ có thêm nhiều người mang hộ chiếu nước ngoài được rời Dải Gaza qua cửa khẩu Rafah trong những ngày tới. 

Theo thống kê, những người mang hộ chiếu từ 44 quốc gia và nhân sự của 28 cơ quan, trong đó có các cơ quan Liên Hiệp Quốc, sống ở Dải Gaza trước khi vùng đất này bị Israel phong tỏa để trả đũa Hamas. Riêng Washington cho biết nước này đang tìm cách sơ tán 400 người Mỹ và gia đình họ ra khỏi đó.

Cho đến giờ Ai Cập vẫn cho biết sẽ không chấp nhận dòng người tị nạn Palestine vào nước này do lo ngại Israel sẽ không cho phép họ quay trở lại Dải Gaza sau khi xung đột kết thúc. Những người còn ở lại vùng đất này đang đối mặt tình trạng thiếu thốn lương thực, nước, thuốc men, nhiên liệu... Hơn 260 xe tải chở hàng cứu trợ đã được phép đi từ Ai Cập vào Dải Gaza qua cửa khẩu Rafah nhưng các nhóm cứu trợ nhấn mạnh con số này là không đủ.