Mỹ ra thời hạn để Đức dứt điểm số phận tập đoàn dầu khí Nga

Bloomberg đưa tin, chính quyền Tổng thống Donald Trump đang gây sức ép mạnh mẽ lên Đức với thời hạn 6 tháng nhằm giải quyết tình trạng quyền sở hữu đối với Rosneft Deutschland, chi nhánh của tập đoàn dầu khí Nga Rosneft PJSC.

Theo các nguồn thạo tin, đây là khoảng thời gian ân hạn ngắn để Berlin sắp xếp lại cấu trúc sở hữu, tránh nguy cơ các nhà máy lọc dầu chiến lược bị tê liệt vì lệnh trừng phạt của Washington.

Một giấy phép đặc biệt không gia hạn, cho phép Rosneft Deutschland tạm thời được miễn trừ trừng phạt trong 6 tháng, đang được phía Washington cân nhắc cấp cho Berlin.

Giấy phép này sẽ giúp các nhà máy lọc dầu của Đức hoạt động ổn định đến hết tháng 3 năm sau, trước khi chính phủ Đức phải đưa ra phương án “thoát Nga” hoàn toàn trong quyền sở hữu doanh nghiệp năng lượng này.

Bộ trưởng Kinh tế Đức Katherina Reiche dự kiến sẽ mang vấn đề Rosneft ra bàn thảo tại Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng và Môi trường G7 tổ chức ở Toronto (Canada) trong tuần này, nhằm tìm kiếm một giải pháp đa phương.

Nếu không có giấy phép từ Mỹ, Rosneft Deutschland có thể bị cắt khỏi các khách hàng lớn ngay từ ngày 21.11, thời điểm gói trừng phạt mới nhất của Washington có hiệu lực.

So với Anh, nước đã cấp giấy phép 2 năm cho các đơn vị Rosneft tại London, khoảng thời gian 6 tháng mà Mỹ đưa ra bị xem là quá ngắn, khiến Berlin phải chạy đua với thời gian.

Rosneft Deutschland hiện nắm cổ phần trong 3 nhà máy lọc dầu - chiếm khoảng 12% công suất lọc dầu toàn quốc - trong đó có PCK Raffinerie GmbH ở Schwedt, gần thủ đô Berlin, cùng cổ phần trong đường ống dẫn dầu xuyên Alps (Transalpine Pipeline). Các nhà máy này là mắt xích quan trọng trong hệ thống cung ứng nhiên liệu của Đức.

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự toàn diện tại Ukraina năm 2022, chính phủ Đức đã tịch thu tạm thời các tài sản của Rosneft và đặt chúng dưới sự quản lý của nhà nước. Tuy nhiên, Berlin đến nay vẫn chưa tìm được giải pháp dài hạn, dù từng đàm phán với Qatar để bán lại cổ phần, nhưng thương vụ thất bại do bất đồng giá cả.

Phát biểu tuần trước, Thủ tướng Đức Friedrich Merz bày tỏ lạc quan rằng Đức và Mỹ có thể tìm ra giải pháp tạm thời nhằm tránh tác động tiêu cực lên hoạt động năng lượng của châu Âu. Bộ Kinh tế Đức cũng xác nhận đang “trao đổi chặt chẽ” với các cơ quan chức năng Mỹ để làm rõ các khía cạnh pháp lý, song từ chối tiết lộ chi tiết về tiến trình đàm phán.

Trong khi đó, Berlin vẫn tránh kịch bản quốc hữu hóa hoàn toàn Rosneft Deutschland vì lo ngại Mátxcơva có thể trả đũa bằng cách tịch thu các tài sản của doanh nghiệp Đức đang hoạt động tại Nga.

Bên cạnh đó, một rủi ro khác là nguồn cung dầu cho nhà máy PCK ở Schwedt - vốn đang nhận dầu thô từ Kazakhstan qua đường ống Druzhba chạy xuyên Nga - có thể bị gián đoạn nếu quan hệ hai bên xấu đi.

Giới quan sát cho rằng, “tối hậu thư” 6 tháng của Mỹ đặt Đức vào thế vừa phải bảo vệ an ninh năng lượng, vừa tránh rơi vào vòng xoáy trừng phạt trong bối cảnh quan hệ Nga - phương Tây chưa hạ nhiệt.