Xây trường học an toàn góp phần đẩy lùi bạo lực học đường

* Nỗ lực đẩy lùi bạo lực học đường

Thời gian qua, các vụ bạo lực học đường liên tiếp xảy ra ở nhiều địa phương trên cả nước, từ xích mích nhỏ dẫn đến hành hung, quay video tung lên mạng cho đến việc học sinh sử dụng vũ lực gây thương tích nghiêm trọng. Đáng chú ý, tại tỉnh Hà Tĩnh, mặc dù đã có nhiều nỗ lực nhưng tình trạng học sinh vi phạm kỷ luật, đánh nhau, mâu thuẫn trong môi trường học đường vẫn là vấn đề cần được quan tâm sát sao. Những vụ việc này không chỉ gây tổn hại về thể chất, tinh thần cho các em mà còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín ngành Giáo dục và tâm lý phụ huynh.

Trước tình hình đó, việc triển khai các giải pháp toàn diện, chủ động phòng ngừa là nhiệm vụ trọng tâm. Ngày 24/11, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh đoàn Hà Tĩnh, nhiều trường học trên địa bàn đã đồng loạt tổ chức diễn đàn “Xây dựng tình bạn đẹp - nói không với bạo lực học đường”, thể hiện quyết tâm cao nhất trong phòng, chống bạo lực và tệ nạn xã hội.

Thực tế cho thấy, nhiều vụ bạo lực học đường bắt nguồn từ những mâu thuẫn nhỏ, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc và không hiểu biết đầy đủ về hậu quả pháp lý. Do đó, các cơ sở giáo dục đã không ngừng đổi mới phương thức truyền tải pháp luật, giúp học sinh nhận thức được giới hạn và trách nhiệm của mình.

Tại Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Kỳ Hoa (xã Kỳ Hoa, Hà Tĩnh), buổi tuyên truyền chuyên đề “Phòng chống ma túy, đảm bảo an ninh trật tự và bạo lực học đường” do nhà trường phối hợp với Công an xã Kỳ Hoa tổ chức đã tập trung phân tích các tình huống thật, đặc biệt là những vụ bắt nạt học đường thường gặp. Việc hướng dẫn kỹ năng phòng vệ cá nhân và sử dụng các câu hỏi tình huống gần gũi giúp học sinh dễ dàng tiếp thu, từ đó, biết cách ứng xử, tránh phát sinh bạo lực.

Đặc biệt, mô hình phiên tòa giả định được tổ chức tại Trường Trung học phổ thông Lê Quảng Chí (phường Hoành Sơn, Hà Tĩnh) là minh chứng cho hiệu quả của giáo dục thực tiễn. Kịch bản mô phỏng vụ án “Cố ý gây thương tích” và “Làm nhục người khác” dựa trên tình huống có thật về bạo lực và phát tán video.

Em Trần Thị Quỳnh Trang (lớp 11, Trường Trung học phổ thông Lê Quảng Chí) chia sẻ, nhìn thấy bị cáo khóc xin lỗi trong phiên tòa, em thực sự cảm nhận rõ: Chỉ một phút nóng giận có thể khiến mình phạm tội. Em nghĩ mình cần bình tĩnh hơn, tôn trọng người khác và biết lắng nghe. Thông qua hình thức này, học sinh được chứng kiến một cách chân thực hậu quả pháp lý, giúp tăng cường tính răn đe.

Với hiệu ứng tuyên truyền sâu rộng đạt gần 10.000 lượt xem trực tuyến, phiên tòa giả định đang được xem là hình thức giáo dục pháp luật mang tính đột phá, cần được nhân rộng để chủ động giảm thiểu các vụ việc vi phạm kỷ luật, vi phạm pháp luật trong học đường.

*Xây dựng văn hóa đoàn kết và phòng chống tệ nạn

Bên cạnh việc giáo dục pháp luật, các trường học chủ động xây dựng môi trường học đường an toàn bằng cách thiết lập tổ tư vấn tâm lý và tổ chức các câu lạc bộ kỹ năng sống, giúp học sinh giải quyết mâu thuẫn nội tại và giữa các cá nhân một cách văn minh.

Tại Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Dân tộc nội trú Hà Tĩnh, nơi có sự đa dạng về văn hóa dân tộc (Chứt, Lào, Mường, Mán...), thách thức về xây dựng môi trường an toàn càng lớn hơn. Nhà trường đã sáng tạo lồng ghép giáo dục pháp luật và đạo đức vào các hoạt động văn hóa - trải nghiệm, điển hình là chương trình “Rung chuông vàng” chủ đề “Tìm hiểu bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam”.

Hoạt động này không chỉ là kiến thức mà còn là cầu nối để các em thấu hiểu, chia sẻ và kết nối. Em Hồ Viết Cường (lớp 7, người dân tộc Chứt) vui vẻ chia sẻ, nhờ chương trình này, em thấy các bạn rất cởi mở. Em không còn ngại ngùng khi giao tiếp mà còn có thêm nhiều bạn mới. Tinh thần đoàn kết, tôn trọng sự khác biệt này chính là bức tường thành vững chắc nhất chống lại bạo lực học đường.

Cùng với đó, công tác phòng ngừa ma túy, đặc biệt là thuốc lá điện tử - mối đe dọa đang có xu hướng trẻ hóa và len lỏi tinh vi vào học đường cũng được siết chặt. Tại Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Dân tộc nội trú Hà Tĩnh, công tác giám sát nội trú được thực hiện nghiêm ngặt, kết hợp với mô hình “bạn đồng hành cùng bạn” nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn các nguy cơ.

Thầy Đặng Bá Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Dân tộc nội trú Hà Tĩnh khẳng định, nhà trường luôn coi trọng việc học sinh cảm thấy mình thuộc về cộng đồng. Khi đã yêu thương, thấu hiểu và tôn trọng nhau, các em sẽ không chọn hành vi bạo lực.

Những giải pháp đồng bộ, từ tuyên truyền pháp luật trực quan đến xây dựng văn hóa học đường thân thiện, an toàn, đang là hướng đi hiệu quả, cần được ngành Giáo dục Hà Tĩnh và các địa phương khác tiếp tục đẩy mạnh, góp phần chặn đứng các diễn biến phức tạp của bạo lực, tệ nạn xã hội trong môi trường giáo dục./.

Hoàng Ngà