Bụi mịn, ô nhiễm không khí bủa vây đời sống người dân Hà Nội
Trong thời gian gần đây, Hà Nội liên tục đứng trong nhóm những thành phố có chất lượng không khí kém nhất thế giới. Tình trạng này trực tiếp ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập và sức khỏe của hàng triệu người dân, đặc biệt là nhóm nhạy cảm như trẻ nhỏ và người cao tuổi.
Theo dữ liệu từ hệ thống quan trắc môi trường quốc gia và các nền tảng theo dõi chất lượng không khí quốc tế như IQAir, trong những ngày đầu tháng 12, Hà Nội nhiều lần ghi nhận chỉ số AQI dao động trong khoảng 180 - 230, thuộc ngưỡng “xấu” đến “rất xấu” theo thang đánh giá chất lượng không khí. Nồng độ bụi mịn PM2.5 là tác nhân gây hại trực tiếp đến hệ hô hấp, vượt xa mức khuyến nghị an toàn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Ô nhiễm không khí tại thủ đô “bủa vây” đời sống người dân. Ảnh: Hà Nội của tôi.
Trên nhiều tuyến phố nội thành, bầu trời phủ một màu xám đục, tầm nhìn giảm mạnh, người dân ra đường trong tình trạng kín mít khẩu trang. Không khí ô nhiễm không còn là con số trên bảng đo, mà hiện hữu rõ rệt trong từng nhịp thở hằng ngày.
Hà Nội liên tục rơi vào nhóm những thành phố có chất lượng không khí xấu trên thế giới. Ảnh: AQI.
Là một sinh viên đang sinh sống và học tập tại Hà Nội, bạn Ánh Huyền cho biết đợt ô nhiễm vừa qua ảnh hưởng rõ rệt đến sinh hoạt thường ngày. “Những ngày không khí xấu, mình cảm nhận rất rõ khói bụi dày đặc, trời tối sầm vì bụi mịn. Ra đường lúc nào cũng có cảm giác ngột ngạt, khó thở”, Ánh Huyền chia sẻ.
Không chỉ dừng lại ở cảm giác khó chịu, ô nhiễm không khí còn gây ra những biểu hiện trực tiếp về sức khỏe. Nữ sinh cho biết bản thân thường xuyên bị nghẹt mũi, ho và sổ mũi do hít phải bụi mịn trong thời gian dài. “Có những hôm tầm nhìn bị che mờ như sương mù, mình phải đeo hai lớp khẩu trang khi di chuyển để đỡ khó chịu”, Ánh Huyền nói.
Để tự bảo vệ bản thân, nhiều sinh viên như Ánh Huyền lựa chọn hạn chế ra ngoài khi không cần thiết, đóng kín cửa phòng và chủ động theo dõi chỉ số chất lượng không khí hằng ngày. Tuy nhiên, theo Ánh Huyền, không phải người trẻ nào cũng ý thức đầy đủ về mức độ nguy hại của ô nhiễm.
“Nhiều bạn vẫn ra đường mà không đeo khẩu trang, hoặc không để ý đến cảnh báo về AQI. Điều đó khá đáng lo, vì tác động của ô nhiễm thường không thấy ngay nhưng ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe”, Ánh Huyền bày tỏ.
Không chỉ sinh viên, các gia đình có trẻ nhỏ cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ tình trạng ô nhiễm không khí kéo dài. Chị Hằng, nhân viên văn phòng sinh sống tại khu vực Triều Khúc, cho biết chỉ cần bước ra khỏi nhà là đã cảm nhận rõ lớp bụi dày đặc bao phủ khắp không gian. “Những ngày này, thành phố lúc nào cũng mờ đục như có sương, cảm giác không khí rất nặng nề”, chị Hằng nói.
Theo chị, ô nhiễm không khí khiến sinh hoạt gia đình trở nên khó khăn hơn, đặc biệt khi trong nhà có người mắc bệnh đường hô hấp. Con nhỏ của chị thường xuyên ho và sổ mũi nhiều hơn so với ngày thường. “Thời tiết năm nay lại thất thường, nóng lạnh xen kẽ, cộng thêm không khí ô nhiễm nên con rất dễ ốm mỗi khi giao mùa”, chị chia sẻ.
Lượng bụi dày ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người dân. Ảnh: Hà Nội của tôi.
Để hạn chế tác động xấu đến sức khỏe con trẻ, gia đình chị Hằng luôn nhắc nhở con đeo khẩu trang khi ra ngoài và cố gắng tránh những tuyến đường đông phương tiện. Tuy nhiên, chị thừa nhận điều này không hề dễ dàng. “Ở Hà Nội giờ cao điểm thì gần như tuyến đường nào cũng đông xe. Việc tránh ô nhiễm thực sự rất khó”, chị nói. Ngoài giờ học, các hoạt động vui chơi ngoài trời của con cũng được gia đình cân nhắc kỹ lưỡng, thậm chí lựa chọn di chuyển ra khu vực ngoại thành để không khí trong lành hơn.
Theo các chuyên gia môi trường, trẻ nhỏ là nhóm đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ ô nhiễm không khí do hệ hô hấp chưa hoàn thiện và khả năng tự bảo vệ còn hạn chế. Việc tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, tim mạch và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của trẻ.
Trước thực trạng này, nhiều phụ huynh mong muốn các cơ quan chức năng có biện pháp mạnh mẽ hơn nhằm kiểm soát nguồn phát thải, đặc biệt là từ giao thông và các khu công nghiệp. Đồng thời, việc cung cấp thông tin cảnh báo kịp thời, hướng dẫn người dân cách phòng tránh và cân nhắc các phương án làm việc linh hoạt trong những ngày ô nhiễm nặng cũng được cho là cần thiết.
Đợt ô nhiễm không khí đầu tháng 12/2025 một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về chất lượng môi trường sống tại Hà Nội. Khi bụi mịn không chỉ làm mờ bầu trời mà còn xâm nhập vào từng nhịp thở, ô nhiễm không khí đã trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng cấp bách, đòi hỏi sự chung tay từ cơ quan quản lý đến mỗi người dân. Bởi hơn ai hết, chính người dân Thủ đô đang là những người trực tiếp gánh chịu hậu quả của bầu không khí ngày càng nặng nề này.
