Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp không chỉ là giảm thuế mà cần tháo gỡ cả về pháp lý và nguồn vốn

Chiều 27/12, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị trực tuyến tổng kết năm 2023 và triển khai kế hoạch năm 2024 của ngành tài chính.

Năm 2023, Bộ Tài chính đã điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, hiệu quả

Điểm lại 10 sự kiện nổi bật của ngành Tài chính trong năm 2023, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay, năm 2023, trong bối cảnh nước ta tiếp tục phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức, ngành Tài chính đã quản lý điều hành chính sách tài khóa mở rộng, hiệu quả. Hàng loạt chính sách đã được kịp thời ban hành và đi vào cuộc sống với quy mô lên đến khoảng 200 ngàn tỷ đồng. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, chúng ta đã thu được khoảng 1.7 triệu tỷ đồng. “Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế không đạt kỳ vọng, đây là nỗ lực lớn của toàn ngành Tài chính”- Bộ trưởng đánh giá.

Giải ngân đầu tư công đến thời điểm này đã đạt 76% so với kế hoạch Thủ tướng giao. Công tác quản lý nợ công chặt chẽ, hiệu quả cũng là một điểm sáng trong điều hành chính sách tài khóa nói riêng và chính sách vĩ mô nói chung. Quy mô nợ công đến cuối năm 2023 khoảng 37%GDP, thấp hơn nhiều so với mức trần Quốc hội cho phép (60%GDP). Nợ Chính phủ khoảng 34% GDP, thấp hơn nhiều so với mức trần 50%. Cơ cấu nợ tích cực, dư nợ trong nước tăng lên. Nợ trong nước chủ yếu là TPCP có kỳ hạn phát hành dài, giảm thiểu rủi ro vay đảo nợ. Nợ nước ngoài giảm dần trong cơ cấu vay của Chính phủ. Danh mục nợ nước ngoài hiện hành chủ yếu vẫn là các khoản vay kỳ hạn dài, lãi suất ưu đãi; góp phần tăng tính bền vững trước biến động tỷ giá của các ngoại tệ mạnh trên toàn cầu. Năm qua, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng “Ổn định”.

Về chuyển đổi số, hướng tới nền tài chính thông minh, Bộ Tài chính đã tập trung triển khai có hiệu quả các hệ thống công nghệ thông tin lớn, cốt lõi, bám sát chương trình chuyển đổi số quốc gia, trong đó, đặc biệt chú trọng hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp như lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc.

Nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế của Bộ Tài chính là khá nặng nề, thường chiếm khoảng 1/4 khối lượng xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan thuộc Chính phủ, có nhiều nội dung phức tạp, song Bộ Tài chính luôn bảo đảm tiến độ, hoàn thành chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh và Chương trình công tác, góp phần tác động tích cực đến đời sống kinh tế xã hội của đất nước. Đến nay, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua 1 Luật, 5 Nghị quyết; trình Chính phủ ban hành 19 Nghị định và xem xét ban hành 15 Nghị định; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 04 Quyết định, xem xét ban hành 02 Quyết định; ban hành theo thẩm quyền 64 Thông tư.

Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu, khẳng định vị thế và quyền đánh thuế của quốc gia, góp phần tăng thu cho NSNN, góp phần hội nhập quốc tế và cải cách hệ thống thuế phù hợp thông lệ quốc tế.

Năm 2023 cũng là năm ghi nhận sự thành công trong công tác điều hành, quản lý giá. Lạm phát tiếp tục được kiểm soát dưới 4%; CPI khoảng 3.5%.

Năm 2023, ngành Tài chính (cơ quan hải quan) đã phát hiện, bắt giữ thành công nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại, ma túy với số lượng lớn. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đã tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế sâu sắc, toàn diện trong lĩnh vực tài chính với nhiều hoạt động thúc đẩy hợp tác tài chính tại Luých –xem-bua, Vương quốc Bỉ; tham dự Hội nghị Bộ trưởng Tài chính APEC… Các đơn vị thuộc Bộ Tài chính cũng đã tổ chức nhiều cuộc xúc tiến đầu tư tại các quốc gia để nối thông các dòng vốn giá rẻ, lãi suất thấp từ nước ngoài, liên kết với các quỹ tài chính đầu tư, tổ chức quốc tế để đưa nguồn vốn vào Việt Nam trong thời gian tới. Cùng với đó, công tác an sinh xã hội tiếp tục được triển khai thiết thực, hiệu quả, đặc biệt là tại các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

“Với sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ; sự tích cực hỗ trợ, giúp đỡ, phối hợp của các Bộ, ngành, địa phương; sự nỗ lực, phấn đấu của toàn thể các cán bộ, công chức, viên chức ngành Tài chính, ngành Tài chính hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao trong năm 2023.” - Bộ trưởng nói và mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ, phối hợp, giúp đỡ này trong thời gian tới.

Tập trung sửa đổi một số Luật để hoàn thiện thể chế, pháp luật tài chính

Bộ trưởng nhận định năm 2024 là năm sẽ tiếp tục khó khăn. Kinh tế thế giới phải đối mặt với nhiều biến động phức tạp, khó lường; trong nước, sản xuất kinh doanh tăng trưởng thấp, lãi suất tiền vay cao, nợ xấu vẫn ở mức cao, nợ trái phiếu vẫn cao, các động lực tăng trưởng như bất động sản, giải ngân đầu tư công,… chưa đạt như kỳ vọng. Đây sẽ là những yếu tố tiếp tục ảnh hưởng đến tình hình thực hiện nhiệm vụ tài chính, ngân sách nhà nước của Bộ Tài chính. Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng đề nghị toàn ngành Tài chính tiếp tục tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; sự hỗ trợ của các Bộ, ngành, địa phương, tiếp tục vượt khó, đạt mục tiêu đặt ra, đặc biệt là về thu, chi NSNN.

Bộ trưởng lưu ý, các giải pháp về thu ngân sách trong lĩnh vực thuế, hải quan thời gian qua năm qua đã được triển khai và có nhiều cải tiến khi thực hiện hóa đơn điện tử, kết nối liên thông với dữ liệu dân cư, thu thuế sàn thương mại điện tử xuyên biên giới, chống chuyển giá, thực hiện hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền,… nhưng tới đây, cần tiếp tục rà soát, tập trung nguồn thu từ giao dịch số, sàn thương mại điện tử trong nước, thu từ chuyển nhượng bất động sản, chống gian lận hoàn thuế, hóa đơn giả. “Đây là lĩnh vực tiềm năng, có điều kiện thực hiện và cần tập trung và phối hợp với các đơn vị làm ngay.” Bộ trưởng yêu cầu.

Cũng theo Bộ trưởng, năm 2023, đã có nhiều giải pháp về miễn, giảm, giãn thuế, phí, lệ phí để hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp. Tuy vậy, việc giảm thuế để thực hiện chính sách tài khóa mở rộng nếu tiếp tục kéo dài thì nguồn lực tài chính công sẽ bị suy giảm và đi ngược với thông lệ quốc tế. Bộ trưởng cho rằng, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp không chỉ là giảm thuế, mà rất nhiều việc phải làm, ví dụ như tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thủ tục pháp lý, khó khăn về tín dụng, nguồn vốn,….

Một vấn đề tiếp theo được Bộ trưởng nhắc đến là tháo gỡ nút thắt cho nền kinh tế để thúc đẩy tăng tổng cầu, tập trung vào 06 động lực: bất động sản, đầu tư công, sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư, tiêu dùng xã hội. Bộ trưởng đề nghị Lãnh đạo các địa phương cần làm thế nào để cùng thúc đẩy các động lực trên để phát triển trong năm tới.

Về công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật tài chính năm qua đã được ngành Tài chính làm tốt. Năm 2024 cần tiếp tục làm tốt hơn. Tới đây, Bộ Tài chính sẽ tập trung sửa một số Luật như: Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp,… ; sửa chính sách, chế độ về công tác phí, tiếp khách nước ngoài, phí cho cán bộ ngoại giao,...đòi hỏi chi đúng, chi đủ để cường hiệu quả hoạt động của bô máy.

Liên quan đến thị trường vốn, chứng khoán, bảo hiểm, tín dụng, trái phiếu, theo Bộ trưởng, để doanh nghiệp trả được các khoản nợ đến hạn, cốt lõi là phải tạo môi trường đầu tư, hướng về doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp để họ “ăn nên làm ra”, làm ăn hiệu quả, từ đó doanh nghiệp mới có nguồn lực trả nợ trái phiếu, bảo hiểm, có nguồn lực chăm lo cho người lao động, mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động và đóng góp trở lại vào NSNN.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng cho rằng, cần tiếp tục tập trung nguồn lực để nâng cấp, mở rộng các hệ thống công nghệ thông tin, nhất là trong lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc. Về mặt pháp lý, Bộ Tài chính sẽ nỗ lực báo cáo với Thường vụ Quốc hội để có hướng giải quyết nguồn và cách làm, các đơn vị phải chủ động trong vấn đề này.

Đối với việc kết nối liên thông dữ liệu giữa các đơn vị trong ngành Tài chính và giữa ngành Tài chính với Trung tâm dữ liệu quốc gia và Bộ Công an, Bộ trưởng nhấn mạnh cần thực hiện chủ động, đồng thời tập trung “làm sống, làm sạch dữ liệu chính xác”. Trong số hóa dữ liệu, cần cân nhắc, ưu tiên số hóa những dữ liệu cần thiết, sử dụng thường xuyên.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng cũng đã dành thời gian có ý kiến, làm rõ đối với kiến nghị của Lãnh đạo các địa phương về quỹ phát triển hạ tầng giao thông vùng Đông Nam Bộ; nguồn cải cách tiền lương; việc sử dụng phần vượt thu từ tiền sử dụng đất; quản lý tài sản công; tiết kiệm chi trong đầu tư công;…