Người trên 75 tuổi không lương hưu mong được nhận trợ cấp hưu trí xã hội

Bà Lương Thị Ngoặt năm nay 76 tuổi (quê Thanh Hóa) đang bán hàng rong ở khu vực quận Ba Đình, Hà Nội. Dáng người nhỏ, gầy gò, đôi mắt đã mờ đục vì tuổi tác nhưng bà vẫn cần mẫn bày hàng mỗi tối.

Từ 6 giờ chiều đến tận 10 giờ đêm, bà Ngoặt lặng lẽ bán hàng rong để kiếm tiền nuôi 4 đứa cháu mồ côi.

"Khi còn trẻ, tôi làm ruộng. Giờ không còn sức ra đồng, tôi chuyển sang bán hàng rong. Có ngày được trăm nghìn đồng, ngày may mắn thì hai trăm nghìn đồng. Nhưng chủ yếu là đủ mua gạo, mua rau cho mấy đứa nhỏ" - bà chia sẻ.

Chồng mất sớm, con trai và con dâu gặp tai nạn giao thông cách đây hơn chục năm, bà Ngoặt trở thành chỗ dựa duy nhất của 4 đứa trẻ. Những tưởng ở tuổi này, những người cao tuổi như bà Ngoặt được an nhàn bên con cháu nhưng hoàn cảnh gia đình cộng với không có lương hưu khiến bà vẫn phải nhọc nhằn mưu sinh.

"Mệt cũng phải cố. Nghỉ thì lấy gì mà sống? Không có lương hưu, giờ chỉ trông vào mấy thứ hàng lặt vặt. Tôi không sợ khổ, chỉ sợ mấy đứa nhỏ đói" - bà nói.

Cũng như bà Ngoặt, bà Trần Thị Thục (88 tuổi) mỗi tối vẫn lặng lẽ theo cháu gái ra chợ Đồng Xuân để bán hàng lưu niệm. Những chiếc vòng tay, vòng cổ thủ công là nguồn thu chính của hai bà cháu. Dù mỏi lưng, đau chân, bà vẫn ngồi đến khi chợ thưa người, ánh đèn mờ dần.

"Con cái tôi chẳng ai có công việc ổn định. Tôi không có lương hưu, không dám ốm, không dám nghỉ. Giờ chỉ mong Nhà nước giúp đỡ một phần nào đó, để mình đỡ vất vả những năm cuối đời" - bà Thục nói trong khi đôi tay vẫn thoăn thoắt xếp đồ vào rổ.

Câu chuyện của hai bà không phải là cá biệt. Theo thống kê của Cục Dân số (Bộ Y tế), hiện cả nước có khoảng 11 triệu người cao tuổi, trong đó gần 40% không có lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội. Họ chủ yếu sống dựa vào lao động tự do, con cháu, hoặc trợ cấp xã hội. Với mức sống ngày càng cao, chi phí y tế tăng, cuộc sống của người cao tuổi không lương hưu ngày càng bấp bênh.

Trước thực trạng đó, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1.7.2025) đã bổ sung quy định về trợ cấp hưu trí xã hội.

Công dân Việt Nam từ 75 tuổi trở lên, không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm hằng tháng, nếu có đơn đề nghị, sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội.

Đặc biệt, người từ đủ 70 đến dưới 75 tuổi, nếu thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo và đủ điều kiện theo quy định, cũng sẽ được thụ hưởng chính sách này. Mức trợ cấp hằng tháng do Chính phủ quyết định, định kỳ 3 năm sẽ được rà soát để điều chỉnh phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách. Chính quyền địa phương cũng có thể hỗ trợ thêm cho người thụ hưởng tùy điều kiện cụ thể.

Theo dự thảo Nghị định Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về trợ cấp hưu trí xã hội thì mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng theo đề xuất là 500.000 đồng/tháng.

Khi có hiệu lực từ ngày 1.7, riêng chính sách này sẽ có hơn 1,2 triệu người cao tuổi được thụ hưởng trợ cấp. Dự kiến ngân sách sẽ chi 4.000-5.000 tỉ đồng mỗi giai đoạn.

So với Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, trợ cấp hưu trí xã hội là chính sách mới của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, để hỗ trợ cho người cao tuổi không đủ điều kiện hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, nhằm góp phần bảo đảm tốt vấn đề an sinh xã hội.