Hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động mới đạt 11,23%: Tháo “điểm nghẽn” từ các địa phương!

4 địa phương chưa giải ngân được đồng nào!

Bộ LĐTBXH cho biết, tính đến 13h ngày 11.8, 60/63 tỉnh (3 tỉnh không có đối tượng thuộc diện hỗ trợ là Lai Châu, Điện Biên và Cao Bằng) có DN, NLĐ nộp hồ sơ. Trong đó, số hồ sơ UBND cấp huyện đã tiếp nhận được là 56.351 DN với 2.844.944 lao động, kinh phí đề nghị hỗ trợ hơn 1.883,8 tỉ đồng. Số hồ sơ đã được thẩm định, có quyết định phê duyệt danh sách là 29.399 DN, 1.927.252 lao động.

Đặc biệt, mới có 1.004.472 lao động của 16.436 DN đã được nhận được tiền hỗ trợ. Tương đương với đó là hơn 728,5 tỉ đồng của gói hỗ trợ được giải ngân, đạt 11,23% so với dự kiến.

Tính đến thời điểm hiện tại có 56/63 tỉnh, thành phố thực hiện giải ngân cho NLĐ. Tuy nhiên, 4 địa phương đã có đối tượng đề nghị và quyết định phê duyệt nhưng chưa thực hiện giải ngân được đồng nào là Hà Giang, Bắc Kạn, Sơn La, Phú Yên. Các tỉnh, thành phố như An Giang, Hải Phòng, Kiên Giang, Bình Định dù đã giải ngân nhưng tiến độ rất chậm chạp. Đặc biệt, còn rất nhiều tỉnh tỉ lệ giải ngân trên dưới 1% như Quảng Ngãi, Nghệ An, Vĩnh Long, Thanh Hoá...

Bộ LĐTBXH khẳng định, kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ còn chậm, số lượng hồ sơ tiếp nhận, tiến độ phê duyệt, giải ngân thấp. Nói về nguyên nhân dẫn đến việc chậm giải ngân, Bộ này cho rằng do một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa quan tâm đúng mức, tinh thần trách nhiệm chưa cao. Bên cạnh đó, tại một số địa phương, người sử dụng lao động yêu cầu NLĐ cung cấp các giấy tờ bổ sung để chứng minh về tình trạng ở thuê, ở trọ như hợp đồng thuê nhà, giấy đăng ký kinh doanh của chủ nhà trọ, giấy đăng ký tạm trú…; kéo dài thời gian thẩm định hồ sơ để xác minh tình trạng cư trú của NLĐ.

Một trong những lý do của việc giải ngân chậm trễ do người sử dụng lao động lập và gửi hồ sơ đề nghị muộn do muốn gộp 3 tháng vào làm thủ tục 1 lần, nên đến tháng 7.2022 hầu hết người sử dụng lao động mới tiến hành các thủ tục đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ. Người sử dụng lao động sợ bị thanh, kiểm tra, liên đới trách nhiệm nên không thực hiện tuyên truyền, hướng dẫn và lập danh sách đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.

Điểm “nghẽn” trong việc triển khai

Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐTBXH) Vũ Trọng Bình cho hay, từ khi có chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ và nêu rõ các địa phương làm tốt và chưa tốt, việc giải ngân của gói hỗ trợ chuyển biến rất nhanh. Điều này chứng tỏ nguyên nhân cơ bản của việc giải ngân chậm là nhận thức và chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các địa phương.

“Khi Thủ tướng chủ đạo quyết liệt với các địa phương, toàn bộ hệ thống chính trị, đặc biệt người đứng đầu UBND cấp tỉnh quan tâm và tổ chức tốt thì tỉ lệ giải ngân rất cao. Chúng ta có thể điểm những tỉnh như Bắc Giang, Thái Nguyên là những tỉnh giải ngân rất tốt. Một số tỉnh có lượng hồ sơ lớn, việc giải ngân gói hỗ trợ có biến chuyển mạnh như Đồng Nai, TPHCM, Bình Dương, Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang...” - ông Bình nói.

Theo Cục trưởng Cục Việc làm, hai yếu tố giúp việc triển khai gói hỗ trợ nhanh hơn là sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương trong tổ chức thực hiện, quán triệt không thêm thủ tục, bố trí nhân lực giải quyết hồ sơ của NLĐ.

Ông Bình cho rằng: “Hiện nay, vẫn còn nhiều NLĐ có nhu cầu thuê trọ, chi phí thuê trọ khá lớn. Song nếu chúng ta làm phát sinh nhiều thủ tục, thì họ sẽ ngần ngại trong việc làm hồ sơ đề nghị nhận hỗ trợ. Lúc này tiền vẫn còn, NLĐ có nhu cầu nhưng hồ sơ lại không có thì chúng ta không nên để tình trạng như vậy”.

Cũng trao đổi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Lê Văn Thanh cho rằng, việc triển khai chậm có một phần lý do các địa phương phát sinh thêm thủ tục so với Quyết định 08. Cụ thể như TPHCM có báo cáo, do phải xác nhận chỗ trọ có đúng chủ nhà không, tạm trú tạm vắng thế nào nên chậm phê duyệt. Bên cạnh đó, có khi hồ sơ đề nghị hỗ trợ chỉ thiếu một vài yếu tố không quan trọng, nhưng vẫn bắt doanh nghiệp về lập lại.

“Trên đây là những vấn đề thuộc về kỹ thuật. Nếu địa phương quyết tâm thực hiện với trách nhiệm cao, chắc chắn việc phê duyệt sẽ nhanh hơn. Bên cạnh đó, tiền hỗ trợ đã về đến địa phương, ở đây phần việc còn lại là cách thức giải ngân. Ở đây, trách nhiệm cơ bản thuộc về địa phương” - ông Thanh nói.

Ông Thanh cho hay, số hồ sơ được bảo hiểm xã hội xác nhận phù hợp với số lượng người thụ hưởng chính sách như đã dự kiến. Song, từ khâu bảo hiểm xã hội phê duyệt đến việc chi trả đang có khoảng cách rất lớn.

“15.8 là thời hạn nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ. Sau đó 2 ngày, cơ quan cấp huyện thẩm định và phê duyệt. Khi cấp tỉnh phê duyệt xong sẽ giải ngân, chi trả. Dự kiến, đến ngày 20.8 sẽ kết thúc việc giải ngân gói hỗ trợ. Nếu đến ngày 20.8, tuỳ vào tình hình thực hiễn mới có hướng phê bình hoặc thanh tra, kiểm tra với những địa phương chậm triển khai” - Thứ trưởng Bộ LĐTBXH nói.