Chính phủ phát động phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường

Mục tiêu tổng quát của Nghị quyết là phát động phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường trên phạm vi toàn quốc, đảm bảo tính thường xuyên, liên tục, rộng khắp và lan tỏa mạnh mẽ; hình thành nếp sống văn minh, thân thiện với môi trường trong cộng đồng dân cư, góp phần xây dựng môi trường sống sáng - xanh - sạch - đẹp tại Việt Nam.

Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% các phường, xã tổ chức ngày cuối tuần ra quân tổng vệ sinh công cộng tại các khu dân cư, tổ dân phố; 100% chính quyền địa phương tổ chức phân loại rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân; bố trí đủ các điểm tập kết và thu gom rác thải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường, chấm dứt tình trạng đổ, đốt rác thải không đúng quy định tại cộng đồng. 100% khu dân cư, tổ dân phố có bổ sung nội dung về bảo vệ môi trường vào hương ước, quy ước; xây dựng, duy trì và nhân rộng mô hình tự quản về môi trường. 100% cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, đoàn viên, hội viên được phổ biến, quán triệt và gương mẫu tham gia phong trào.

95% rác thải sinh hoạt đô thị, 90% rác thải sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý theo quy định; dưới 50% rác thải sinh hoạt được xử lý bằng phương pháp chôn lấp trực tiếp so với lượng rác thải sinh hoạt được thu gom; trên 50% các bãi chôn lấp rác thải không hợp vệ sinh được cải tạo, phục hồi môi trường; xóa bỏ các "điểm đen" về ô nhiễm môi trường; 100% các bãi rác tự phát gây ô nhiễm môi trường được đóng cửa, cải tạo, phục hồi môi trường.

100% các địa phương huy động hiệu quả các nguồn lực để đầu tư, xây dựng và phát triển phương tiện, trang thiết bị, hạ tầng kỹ thuật phân loại, thu gom, tái chế, xử lý rác thải đồng bộ, ứng dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện môi trường, kỹ thuật hiện có tốt nhất; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực về quản lý rác thải.

Phát động phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường; giảm thiểu phát sinh, phân loại, thu gom, xử lý rác thải vì một Việt Nam sáng – xanh – sạch – đẹp. (Ảnh: VGP)

Để đạt được mục tiêu nêu trên, Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan trung ương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp sau đây:

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai đồng bộ các đợt ra quân tổng vệ sinh môi trường tại khu vực công cộng vào ngày thứ bảy hoặc chủ nhật hàng tuần tại các khu dân cư, tổ dân phố, tập trung quét dọn đường phố, ngõ xóm, khu dân cư; thu gom, vớt rác tại sông, hồ, ao, đầm, kênh, mương, bãi biển và hệ thống tiêu thoát nước, tạo chuyển biến mạnh mẽ, lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng về ý thức giữ gìn môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp.

Tăng cường công tác truyền thông, giáo dục và nâng cao nhận thức để các cơ quan, doanh nghiệp, cộng đồng và nhân dân tự giác thực hiện nếp sống văn minh, không xả rác bừa bãi, bỏ rác đúng nơi, đúng thời gian quy định. Hạn chế, tiến tới chấm dứt sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi nilon khó phân hủy. Đồng thời đẩy mạnh thời lượng tuyên truyền về bảo vệ môi trường trên những phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, hệ thống truyền thanh cơ sở, pano, áp phích, sinh hoạt cộng đồng, phù hợp với nhận thức, văn hóa, phong tục tập quán, ngôn ngữ nhằm tạo sức lan tỏa sâu rộng, khuyến khích và động viên toàn dân tích cực tham gia.

Huy động sự tham gia của toàn xã hội về bảo vệ môi trường, trong đó Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân, Liên đoàn Lao động đóng vai trò nòng cốt trong tổ chức, hướng dẫn, giám sát, thực hiện giảm thiểu khối lượng phát sinh, phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý rác thải.

Bảo đảm cơ chế phối hợp, hỗ trợ về tài chính, cơ sở vật chất và các điều kiện vật chất khác để phát hiện, nhân rộng những mô hình hay, hiệu quả nhằm triển khai liên tục, bền vững, không chỉ phát động theo đợt mà duy trì thường xuyên các phong trào, tạo thói quen tốt trong cộng đồng. Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về những mô hình phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý rác hiệu quả.

Biểu dương, khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, đồng thời nhắc nhở, phê bình các địa phương, đơn vị thực hiện chưa nghiêm túc nhằm tạo chuyển biến thực chất, bền vững trong toàn dân về ý thức giữ gìn môi trường sống.

Bộ Nội vụ rà soát, hoàn thiện Luật Thi đua khen thưởng, trong đó có cơ cấu khen thưởng cho công tác bảo vệ môi trường, phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường, hoàn thành trước ngày 1/1/2027.

Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí trung ương và địa phương có trách nhiệm tăng cường thời lượng tuyên truyền, xây dựng chuyên mục hướng về phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường vì một Việt Nam sáng - xanh - sạch - đẹp, duy trì thời lượng phát sóng lâu dài, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trên toàn quốc ở các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương, khuyến khích người dân tích cực tham gia, tạo thành thói quen, nét văn hóa trong nhân dân.

Bên cạnh đó, Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục hoàn thiện thể chế chính sách về quản lý rác thải; hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đồng bộ về phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý rác thải sinh hoạt sau phân loại; giảm thiểu phát sinh rác thải; đẩy mạnh tái chế rác thải; xử lý, cải tạo, phục hồi môi trường những khu vực ô nhiễm môi trường do rác thải gây ra; tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.

Trước ngày 31/12/2025, các Bộ, ngành, địa phương xây dựng, ban hành chương trình, kế hoạch hành động, văn bản phân công triển khai thực hiện Nghị quyết này, trong đó xác định cụ thể mục tiêu, nhiệm vụ, tiến độ thực hiện, dự kiến kết quả đối với từng nhiệm vụ và đơn vị chủ trì thực hiện, gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp. Trước ngày 15/12 hàng năm, các Bộ, ngành, địa phương báo cáo tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết này gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, giám sát tình hình thực hiện Nghị quyết này; tổng kết đánh giá kết quả thực hiện vào năm 2030, báo cáo kết quả gửi Thủ tướng Chính phủ.

Nhã Quyên